ความหมายและคุณค่าของการนวดแผนไทย
- การเรียนนวดไทยแต่เดิมเรียนกันตามบ้านของพ่อครู ในสมัยต่อมาได้มีการก่อตั้งเป็นสมาคมแพทย์แผนโบราณขึ้นตามวัดต่าง ๆ คือ สมาคมแพทย์แผนโบราณแห่งประเทศไทย (วัดปรินายก) ใน พ.ศ. 2510 สมาคมเภสัชและอายุรเวชโบราณแห่งประเทศไทย (วัดสามพระยา) ใน พ.ศ. 2495 โรงเรียนแพทย์แผนโบราณวัดพระเชตุพนฯ ใน พ.ศ. 2500 สมาคมแพทย์แผนโบราณวัดมหาธาตุฯ ใน พ.ศ.2520 ต่อมาในปี 2528 เกิด โครงการฟื้นฟูการนวดไทย มีการฝึกอบรมวิทยากรด้านต่าง ๆ เพื่อให้เข้าถึงการนวดไทยในระดับชาวบ้าน และระดับโรงพยาบาล และมีการปรับเปลี่ยนมาเป็นมูลนิธิพัฒนาการแพทย์แผนไทย
- การนวดแผนไทย เป็นวิธีการรักษาความเจ็บป่วยที่เก่าแก่วิธีหนึ่งที่รวมอยู่กับการแพทย์แบบดั้งเดิมของไทย ยึดหลักทฤษฎีเส้นสิบโดยใช้อวัยวะของผู้นวดซึ่งมีหลายลักษณะ โดยอาจใช้นิ้วมือ มือ ฝ่าเท้า ศอก เข่าหรือเหยียบ การนวดแผนไทยอาจใช้ควบคู่กับการรักษาวิธีอื่น ได้แก่ การประคบหรือนำยาสมุนไพรบางขนานมาใช้ประกอบการนวดในการรักษาโรค ทำให้หายเมื่อยขบ ระบบประสาทหายชา ทางเดินโลหิตดีขึ้น
ธรรมเนียมปฏิบัติแต่โบราณในการนวดแผนไทย
- การศึกษาวิชาหมอนวดตามตำรา
- การครอบและบูชาอาจารย์
- การอัญเชิญอาจารย์เวลานวด และข้อปฏบัติในการนวด
- การบูชาพระคุณเจ้าของตำรา
- การปฏิบัติต่อคนไข้
✥ ถ้ามือสั่น ไม่ควรนวดคนไข้
✥ พูดคุยกับคนไข้แต่พอควร
✥ แต่งกายให้สะอาด
✥ เมื่อนวดคนไข้แล้วควรดัดให้คนไข้ทุก ๆ ครั้ง
✥ ถ้าหากคนไข้บอกพักก็ควรหยุด
✥ ถ้าคนไข้เพิ่งรับประทานอาหารเสร็จ ไม่ควรนวด
✥ ขณะที่มึนเมาสุรา ไม่ควรนวด
✥ ไม่ควรประวิงการบีบนวดให้นานวัน
✥ ถ้าผู้ที่จะทำการนวดเจ็บป่วยอยู่ ไม่ควรพยายามทำการนวดให้กับคนไข้
✥ เมื่อกลับจากการบีบนวดคนไข้แล้ว ควรอาบน้ำชำระร่างกายและเปลี่ยนเสื้อผ้าใหม่ทุกคราว
