หนุมานนั่งแท่น
ชื่ออื่นๆ หัวละมานนั่งแท่น (ประจวบคีรีขันธ์), ว่านเลือด
ส่วนที่ใช้ น้ำยางจากก้านใบ
ขนาด 2 – 3 หยด
วิธีใช้ กรีดหรือตัดก้านใบ ยางสีขาวใสจะไหลออกมา หยดลงในแผลสด เลือกจะหยุด ใช้ผ้าสะอาดพันอย่าให้ถูกน้ำ เลือดจะหยุดและแผลจะติดกันเร็ว
เสือหมอบ
ชื่ออื่นๆ ช้าผักคราด, ยี่สุ่นเถื่อน (สุราษฏร์ะานี), ชิโพกวย, ไช้ปู้กอ, เซโพกวย, บ่อโส่, เพาะจีแค (กะเหรี่ยง – แม่ฮ่องสอน), บ้านร้าง, ผักคราด (ราชบุรี), เบญจมาศ (ตราด), ฝรั่งรุกที่, ฝรั่งเหาะ (สุพรรณบุรี), พาทั้ง (ฉาน – เชียงใหม่), มนทน (เพชรบูรณ์), มุ้งกระต่าย (อุดรธานี), รำเคย (ระยอง), สามเสือ (สิงห์บุรี), เส้โพกวย, หนองเส้งเปรง (กะเหรี่ยง – เชียงใหม่), หญ้าคาพั้ง (ฉาน – แม่ฮ่องสอน), หญ้าดงร้าง (สระบุรี), หญ้าดอกขาว (ทั่วไป), หญ้าฝรั่งเศส (จันทบุรี – ตราด), หญ้าพระศิริไอยสวรรคื, หมาหลง (ชลบุรี), หญ้าเมืองวาย, หญ้าเมืองฮ้าง (เหนือ), หญ้าลืมเมือง (หนองคาย), หญ้าเลาฮ้าง (ขอนแก่น), หญ้าเหม็น (ตะวันออกเฉียงเหนือ),
ส่วนที่ใช้ ใบสด
ขนาด 2 – 5 ใบ
วิธีใช้ ล้างใบให้สะอาด ขยี้หรือตำให้ละเอียด คั้นน้ำหยดใส่แผลหรือใช้พอก จะทำให้เลือดหยุด (เป็นยาห้ามเลือดของชาวไทยภูเขาเผ่าแม้ว)
สีเสียดลาว
ชื่ออื่นๆ สีเสียดเหนือ, สีเสียดไทย, สีเสียด, สีเสียดแก่น (ราชบุรี), สีเสียดเหลือง (เชียงใหม่), สะเจ (ฉาน – แม่ฮ่องสอน)
ส่วนที่ใช้ ยางจากแก่นลักษณะเป็นสีน้ำตาลดำ แข็ง เปราะ ได้จากเอาแก่นของสีเสียดลาว มาเคี่ยวกับน้ำทำให้ข้น เทลงพิมพ์แห้งจะเเข็งตัว
ขนาด 1 ก้อนเท่าหัวแม่มือ
วิธีใช้ ฝนกับน้ำสะอาดให้ข้นๆ หยดใส่แผลจะช่วยห้ามเลือด และเป็นยาสมานแผลไปในตัว
ฝรั่ง
ชื่ออื่นๆ จุ่มโป่ (สุราษฎร์), ชมพู่ (ปัตตานี), มะก่อย (เชียงใหม่), มะก้อยยา, มะมั่น (เหนือ), มะกา (แม่ฮ่องสอน), มะจีน (ตาก), มะยู, เตปันยา (นราธิวาส), ยะริง (ลาว้า – เชียงใหม่), ยามู, ย่ามู่ (แหลมลายู), สีดา (นครปฐม)
ส่วนที่ใช้ ใบ
ขนาด 5 – 6 ใบ
วิธีใช้ ใบสดล้างน้ำให้สะอาด ตำให้ละเอียด พอกแผลที่มีเลือดออก เลือดจะหยุด
แห้วหมู
ชื่ออื่นๆ หญ้าขนหมู (แม่ฮ่องสอน), หญ้าแห้วหมูใหญ่, หญ้าแห้วหมู
ส่วนที่ใช้ ต้นและใบ
ขนาด 5 – 10 ต้น
วิธีใช้ นำมาล้างให้สะอาด หั่นตำให้ละเอียด ผสมกับน้ำปูนใส ใช้พอกแผลที่เลือดออก
กระเม็ง
ชื่ออื่นๆ กระเม็งตัวเมีย, กาเม็งกระเม็ง (ไทย), ล้อม, หญ้าสับ, ห้อมเกี้ยว (เหนือ), ใบลบ (ใต้), บักอังน้อย, เฮ็กบักเช่า (จีน)
ส่วนที่ใช้ ต้นใบสด
ขนาด 1 ต้น
วิธีใช้ ล้างต้นใบให้สะอาด หั่นตำให้สะอาด จะผสมน้ำใสเล็กน้อยก็ได้ แล้วนำมาพอกแผลที่เลือดออก เลือดจะหยุด
บัวบก
ชื่ออื่นๆ ผักแว่น (จันทบุรี, ใต้), ปะหนะเอขาเด๊าะ (กะเหรี่ยง – แม่ฮ่องสอน), ผักหนอก (เหนือ), แจ๊ะเเซะเข่า (จีน)
ส่วนที่ใช้ ทั้งต้นสด
ขนาด 20 – 30 ใบ
วิธีใช้ ล้างใบให้สะอาด ตำพอกแผลสด ช่วยห้ามเลือดและรักษาแผลให้หายเร็ว
หมากดิบน้ำค้าง
ชื่ออื่นๆ ผักขวง, สะเดาดิน (กรุงเทพฯ), แป๊ะฮวยเกี๋ย, จูเกี๋ยเช้า (จีน)
ส่วนที่ใช้ ต้นสด
ขนาด 3 – 4 ต้น
วิธีใช้ นำมาล้างน้ำให้สะอาด ตำให้ละเอียด ผสมเหล้าโรงเล็กน้อยพอกที่แผล รักษาแผลให้หายเร็วขึ้น
มะนาว
ชื่ออื่นๆ โกรยชะม้า (เขมร – สุรินทร์), ปะนอเกล, มะนอเกละ, มะเน้าดีเล (กะเหรี่ยง – แม่ฮ่องสอน), ปะโหน่งกลยาน (กะเกรี่ยง – กาญจนบุรี), ส้มมะนาว (ทั่วไป), ลีนาปีห์ (มลายู), หมากฟ้า (ฉาน – แม่ฮ่องสอน)
ส่วนที่ใช้ น้ำในผล
ขนาด ครึ่งช้อนชา หรือ ½ ช้อนแกง
วิธีใช้ แผลถูกมีดบาด เลือดไม่หยุด บีบน้ำมะนาวลงไป 3 – 4 หยดเลือดจะหยุด
เบญกานี
ชื่ออื่นๆ ลูกเบญกานี
ส่วนที่ใช้ ยางจากลำต้น (จะออกจากลำต้น เมื่อมีแมลงชนิดหนึ่งไปรบกวน และเมื่อทิ้งไว้จะแห้งเป็นก้อนกลมๆ สีเหลืองนวล)
ขนาด 1 ลูก
วิธีใช้ ฝนเบญกานีกับน้ำฝนให้ข้นๆ ทาบริเวณแผลสด จะช่วยสมานแผล
ว่านไก่น้อย
ชื่ออื่นๆ ละอองไฟฟ้า (กลาง), หัสแดง (นครราชสีมา), กูดผีป่า, กูดพาน (เหนือ), กูดเสือ, โพสี (ปัตตานี), ขนไก่น้อย (เลย), แตดลิง (ตราด), นิลโพสี (สงขลา)
ส่วนที่ใช้ ขนที่สะอาดบนต้นอ่อน
ขนาด 1 กระจุกของขน
วิธีใช้ เช็ดเลือดที่บาดแผลสดให้แห้ง รีบเอาขนสีทองที่สะอาดปิดลงไปบนปากแผล จะช่วยห้ามเลือด
ฤาษีผสมแล้ว
ชื่ออื่นๆ ฤาสีผสม
ส่วนที่ใช้ ใบสด
ขนาด 3 – 4 ใบ
วิธีใช้ นำใบฤาษีผสมแล้วที่สะอาด ตำให้ละเอียดด้วยภาชนะที่สะอาด ใช้พอกที่แผลสด เลือดจะหยุด
ข้อควรระวัง การใช้สมุนไพร ในการตำพอกหรือบีบน้ำใส่ในแผลสด ให้ระวังในการเตรียมยาต้องสะอาด และห้ามแผลถูกน้ำ ถ้าเป็นยาพอกให้เปลี่ยนทุกๆ วัน
