ยาใช้ภายนอก
น้อยหน่า
ชื่ออื่นๆ เตียบ (เขมร), น้อยแน่ (ใต้), มะนอแน่, มะแน่ (เหนือ), มะออจ้า, มะโอจ่า (ฉาน – เหนือ), ลาหนัง (ปัตตานี), หน่อเกล๊าะแซ (ฉาน – แม่ฮ่องสอน), หมักเขียบ, มะเขียบ (ตะวันออกเฉียงเหนือ)
ส่วนที่ใช้ ใบสด เมล็ดในสด
ขนาด ใบสด 8 – 12 ใบ เมล็ดที่กะเทาะเปลือกแล้ว ตำให้ละเอียด 4 – 5 ช้อนแกง
วิธีใช้ ใบสด หรือเมล็ดในที่กะเทาะเปลือกเเล้ว ตำให้ละเอียดผสมกับน้ำมันพืช เช่น น้ำมันมะพร้าว หรือน้ำมันถั่ว พอเปียกเล็กน้อย (แฉะๆ) ชะโลมบนเส้นผมที่เป็นเหา ทิ้งไว้ประมาณ 1 – 2 ชั่วโมง สระออกให้หมด ทำเช่นนี้ติดต่อกัน 2 – 3 วัน ตัวหัวเเละไข่จะฝ่อหมด หรืออาจจะใช้ความแรงของใบสดหรือเมล็ดน้อยหน้ากับน้ำมันมะพร้าว ความแรง 1 : 2
ยาสูบ
ชื่ออื่นๆ จะวั้ว (เขมร – สุรินทร์), ยาฉุน, ยาเส้น
ส่วนที่ใช้ ยาฉุนหรือยาตั้ง (ใบยาสูบแก่ตากแห้ง)
ขนาด 1 หยิบมือ
วิธีใช้ ใช้ยาฉุนผสมกับน้ำมันก๊าดประมาณ 3 – 4 ช้อนแกง ชะโลมทั้งน้ำและยาเส้นบนผมทิ้งไว้ 1 ชั่วโมง แล้วสระใช้สะอาด ทพติดต่อกัน 3 – 4 วัน
หนอนตายอยาก
ชื่ออื่นๆ กะเพียด (ชลบุรี), หนอนตายอยากเล็ก (ไทย), โป่งมดง่าม (สระบุรี), กะเพียดหนู (ตะวันออก)
ส่วนที่ใช้ รากสด
ขนาด 3 – 4 รากสด
วิธีใช้ ล้างน้ำให้สะอาด ตำผสมน้ำชะโลมเส้นผม ทิ้งไว้ 1 ชั่วโมง จึงสรออกให้สะอาด ทำติดต่อกัน 2 – 3 วัน
ขอบชะนาง
ชื่ออื่นๆ ตาสีเพาะเกล, ตาสียาเก้อ (กะเหรี่ยง – แม่ฮ่องสอน), เปลือกมืนดิน (แม่ฮ่องสอน), หญ้าหนอนตาย (เหนือ), ขอบชะนางขาว, หนอนขาว, หนอนตายอยากขาว, ขอบชะนางแดง, หนอนแดง (ภาคกลาง)
ส่วนที่ใช้ ทั้งต้นสด
ขนาด 2 – 3 ต้นกลาง
วิธีใช้ ขอบชะนางขาวและแดงนี้ เป็นพืชชนิดเดียวกัน แต่ถ้าต้นถูกแดดจัดจะทำให้ต้นและใบมีสีแดง นำต้นสดตำ ผสมน้ำมันมะพร้าว 3 – 4 ช้อนแกง ชะโลมบนผมทิ้งไว้ 1 ชั่วโมง แล้วสระออกให้สะอาด ทำติดต่อกัน 3 – 4 วัน
หางไหล
ชื่ออื่นๆ กะลำเพาะ (เพชรบุรี), เครือไหลน้ำ, หางไหลแดง, ไหลน้ำ (เหนือ), โพตาโกส้า (กะเหรี่ยง – แม่ฮ่องสอน), อวดน้ำ สุราษฎร์ธานี), โล่ติ๊น
ส่วนที่ใช้ เถาสด
ขนาด ยาว 2 – 3 นิ้วฟุต (แล้วแต่ความใหญ่ของต้น)
วิธีใช้ ตำเถาให้ละเอียด ผสมน้ำมันพืช ชะโลมบนเส้นผม ทิ้งไว้ 1 ชั่วโมง จึงสระให้สะอาด ควรสระติดต่อกัน 2 – 3 วัน
เลี่ยน
ชื่ออื่นๆ เฮี่ยน, เคี่ยน, เกรียน (เหนือ)
ส่วนที่ใช้ เปลือกต้น ลูกที่โตเต็มที่สดๆ
ขนาด 10 – 15 ผล เปลือกประมาณครึ่งผ่ามือ
วิธีใช้ นำเปลืออกหรือลูกโขลกให้ละเอียด เติมน้ำมันมะพร้าว 3 – 4 ช้อนแกง ชะโลมผมที่เป็นเหา ทิ้งไว้ 1 ชั่วโมง แล้วสระให้สะอาด สระติดต่อกัน 2 – 3 วัน
ผักเสี้ยน
ชื่ออื่นๆ ผักส้มเสี้ยน (เหนือ), ผักเสี้ยนขาว (กลาง), ผักเสี้ยนไทย, ผักเสี้ยนตัวผู้, ผักเสี้ยนดอง
ส่วนที่ใช้ เมล็ดของฝักแก่และสด
ขนาด 2 ช้อนแกง
วิธีใช้ ตำให้ละเอียด เติมน้ำมันพืช ชะโลมผม สระให้สะอาดเช่นเดียวกับสมุนไพรตัวอื่นๆ
ข้อควรระวัง
- การใช้ขนาดของสมุนไพร ขึ้นอยู่กับผมยาวผมสั้น ถ้าผมยาวต้องใช้ขนาดเพิ่มขึ้น ผมน้อยอาจต้องใช้ลดลง น้ำมันพืชก็เช่นเดียวกัน
- การชะโลมผมระวังอย่าให้เข้าตา (ถ้าเข้าตาให้รีบล้างออก)
- อย่าชะโลมยาไว้ค้างคืน
- การสระต้องสระให้สะอาดจริงๆ
