เทียนบ้าน
ชื่ออื่นๆ เทียนดอก, เทียนไทย, เทียนสวน, เทียนขาว (ไทย), จึงกะฮวย, ใจกะฮวย, ห่งเซียง, เซียวถ่ออั้ง, โจ๋ยกะเช่า (จีน)
ส่วนที่ใช้ เมล็ดแห้งของต้นเทียนชนิดดอกสีขาว
ขนาด 60 กรัม
วิธีใช้ เมล็ดบดเป็นผง รวมกับตังกุย 10 กรัม ผสมน้ำผึ้งทำเป็นยาเม็ด รับประทานครั้งละ 3 กรัม วันละ 3 เวลา
แก้ว
ชื่ออื่นๆ กะมูงนิง (ปัตตานี), แก้วขาว (กลาง), แก้วขี้ไก่ (ยะลา), แก้วพริก, ตะไหลแก้ว (เหนือ), แก้วลาย (สระแก้ว), จ๊าพริก, จ้าพริก (ลำปาง), เกาหลี่เฮียง (จีน)
ส่วนที่ใช่ ใบสด
ขนาด 10 – 15 กรัม
วิธีใช้ ต้มกับน้ำ 2 ถ้วยแก้ว เคี่ยวให้เหลือ 1 ถ้วยแก้ว รับประทาน 2 ครั้ง หรือใช้ดองเหล้ารับประทานแต่เหล้าครั้งละ 1 ตะไล
เจตมูลเพลิง
ชื่ออื่นๆ คุยวู่ (กะเหรี่ยง – แม่ฮ่องสอน), ตั้งชู้โว้ (กระเหรี่ยง – แม่ฮ่องสอน), พิดปิวแดง. ปิดปิวแดง (เหนือ), เจตมูลเพลิง, ไฟใต้ดิน (มลายู), อุบะกูจ๊ะ (ปัตตานี)
ส่วนที่ใช้ รากแห้ง
ขนาด 1 – 2 กรัม
วิธีใช้ ใช้รากแห้งต้มกับน้ำ 2 ถ้วยแก้ว รับประทานครั้งละ ¼ ถ้วยแก้ว
คัดเค้า
ชื่ออื่นๆ คัดเค้าเครือ (นครราชสีมา), คัดเค้าหนาม (ชัยภูมิ), เค็ดเค้า (เหนือ), จีเค๊า, หนามลิดเค้า (เชียงใหม่), พญาเท้าเอว (กาญจนบุรี)
ส่วที่ใช้ ผล
ขนาด 1 กำมือ
วิธีใช้ ต้มกับน้ำ 1 ถ้วยแก้ว รับประทานเช้าเย็น
ฝ้าย
ชื่ออื่นๆ ฝ้ายชัน (ลำปาง), ฝ้ายดอก (เชียงใหม่), ฦ้านเทศ (ตะวันออกเฉียงเหนือ), สำลี
ส่วนที่ใช้ เปลือกราก
ขนาด 2 กรัม
วิธีใช้ สัยเปลือกรากฝ้ายหนัก 8 กรัมให้ละเอียด ชงด้วยน้ำเดือดครึ่งลิตร หรือประมาณ 4 ถ้วยแก้ว รับประทานครั้งละ 1 ถ้วยแก้ว
ขี้ครอก
ชื่ออื่นๆ ขมงดง (สุโขทัย), บอเพอ, ปะเทาะ (กะเหรี่ยง – แม่ฮ่องสอน), ปอเส้ง (ปัตตานี), ปูล (นราธิวาส), เส้ง (ใต้), หญ้าผมยุ่ง, หญ้าอียู, ขี้คาก (เหนือ), หญ้าหัวยุ่ง (ฉาน – แม่ฮ่องสอน), ขี้หมู (นครราชสีมา), ซังโบ๋เท้า (จีน)
ส่วนที่ใช้ ทังต้น
ขนาด 1 กำมือ
วิธีใช้ สับต้มกับน้ำ 2 ถ้วยแก้ว รับประทานเมื่อปวดท้องเวลามีประจำเดือน รับประทานครั้งละ 1 ถ้วยแก้ว
ข้อควรระวัง ยาขับประจำเดือน ห้ามสตรีตั้งครรภ์รับประทานอย่างเด็ดขาด
ฝาง
ชื่ออื่นๆ ง้าย (กะเหรี่ยง – กาญจนบุรี), ฝางส้ม (กาญจนบุรี), ฝางเสน (กลาง), หนามโค้ง (แพร่), โซบั๊ก (จีน)
ส่วนที่ใช้ แก่น
ขนาด 5 – 15 กรัม หรือ 5 – 8 ชิ้น
วิธีใช้ ใช้แก่นต้มกับน้ำ 2 ถ้วยแก้ว เติมเนื้อมะขามเปียกที่ติดรกอยู่ (แกะเมล็ดออกแล้ว) ประมาณ 4 – 5ฝีก เครี่ยวให้เหลือ 1 แก้ว รับประทานเช้าเย็น
