Wednesday, May 31, 2023

เนื้อไม้

เนื้อไม้ เป็นส่วนหนึ่งของพืชสมุนไพร “ตามส่วนที่ใช้ทำยา” ซึ่งกล่าวถึง ส่วนต่างๆ ของพืชที่สามารถนำมาใช้ทำยาได้ ส่วนที่นำมาใช้เป็นสรรพคุณทางยานั้น ได้แก่ ส่วนของใบ ดอก ผล เปลือกต้น ฝัก แก่น กระพี้ ราก หัว เหง้า เป็นต้น

กระพี้จั่น

กระพี้จั่น

ชื่อสมุนไพร : กระพี้จั่นชื่ออื่นๆ : จั่น, พี้จั่น, ปี้จั่นชื่อวิทยาศาสตร์ : Millettia brandisiana Kurzชื่อวงศ์ : LEGUMINOSAE–PAPILIONOIDEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นกระพี้จั่น เป็นไม้ต้น ขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ผลัดใบ สูง 8-20 เมตร เรือนยอดทรงกลม โคนต้นเป็นพูพอน เปลือกสีน้ำตาลหรือ น้ำตาลเทาแตกเป็นสะเก็ดเล็ก ๆ ตามกิ่งมีรอยแผลทั่วไป ใบกระพี้จั่น ประกอบรูปขนนก ออกเวียนสลับ มีใบย่อย 7-21 ใบ แผ่นใบย่อยรูปรีแกมขอบขนาน กว้าง...
กะเจียน

กะเจียน

ชื่อสมุนไพร : กะเจียนชื่ออื่น : ค่าสามซีก, แคหาง, จันทน์ดง, ทรายเด่น, กะเจียน, พญารากดำ, โมดดง, สะบันงาป่า, เสโพลส่า, เหลืองชื่อวิทยาศาสตร์ : Polyalthia cerasoides (Roxb.) Benth. ex Bedd.ชื่อวงศ์ : ANNONACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นกะเจียน เป็นไม้ขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 5-15 เมตร เรือนยอดรูปกรวยคว่ำ...
การบูร

การบูร

ชื่อสมุนไพร : การบูรชื่ออื่น ๆ : การบูร(ภาคกลาง), อบเชยญวน, พรมเส็ง(เงี้ยว), เจียโล่(ประเทศจีน)ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cinnamomum camphora (L.) Presl.ชื่อวงศ์ : LAURACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นการบูร เป็นพรรณไม้ยืนต้น ที่มีขนาดใหญ่ ซึ่งมีลำต้นสูงประมาณ 9 เมตร และมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 25-45 นิ้ว ผิวมันเกลี้ยงเป็นสีเขียว ใบการบูร เป็นใบเดี่ยว ผิวมันเรียบ เป็นสีเขียวตลอดทั้งปี ใบจะหนาและยาวประมาณ 5-15 ซม. ปลายใบแหลม...
กำจัด

กำจัด

ชื่อสมุนไพร : กำจัดชื่ออื่นๆ : ผักมาด(สกลนคร), หมากแคว่น(เหนือ), แคนโข่ง(กาฬสินธุ์), มะนาวป่า(สกลนคร), ละมาด, พริกหอม, พริกม้า(กลาง), มะข่วง, หมักข่วง, กำจัดต้นชื่อวิทยาศาสตร์ : Zanthoxylum rhetsa (Roxb.) DC.ชื่อวงศ์ : Rutaceae ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นกำจัด เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบ สูง 12-20 เมตร...
กำลังช้างสาร

กำลังช้างสาร

ชื่อสมุนไพร : กำลังช้างสารชื่ออื่นๆ : เหล็กไนผึ้ง (กาญจนบุรี), ฮ่อสะพายควายชื่อวิทยาศาสตร์ : Pithecellobium tenue Craibชื่อพ้อง : Acacia tenue (Craib)Kosterm., Thailentadopsis tenuis (Craib)Kosterm.ชื่อวงศ์ : FABACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : กำลังช้างสาร ไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก ลำต้นมีหนามทั่วไป กิ่งก้านเป็นเหลี่ยม ใบกำลังช้างสาร หูใบเปลี่ยนรูปเป็นหนามแข็ง ยาว 0.5-2 ซม. ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น...
กำลังวัวเถลิง

กำลังวัวเถลิง

ชื่อสมุนไพร : กำลังวัวเถลิงชื่ออื่นๆ : กำลังวัวเถลิง, กำลังทรพี, ชะแมบ (ตราด), ช้าวัวเถลิง, ปูน, ปูนทา (ใต้),แหลขี้ควายชื่อวิทยาศาสตร์ : Anaxagorea luzonensis A.Grayวงศ์ : ANNONACEAE ลักษณะทางพฤกศาสตร์ : ต้นกำลังวัวเถลิง เป็นไม้เถาเนื้อแข็ง หรือไม้พุ่มเลื้อยโดยที่ลำต้นมีหนามแข็งห่างๆ เห็นชัดเจน และบริเวณกิ่งจะมีรยางค์เป็นตะขอ ใบกำลังวัวเถลิง ใบเป็นรูปรีถึงรูปขอบขนาน กว้าง ประมาณ 3– 6 เซนติเมตร ยาว 10-16 ซม. โคนใบกลม...
แก้วเจ้าจอม

แก้วเจ้าจอม

ชื่ออื่น : แก้วเจ้าจอมชื่อสามัญ : Lignum Vitaeชื่อวิทยาศาสตร์ : Guaiacum officinale L.ชื่อวงศ์ : ZYGOPHYLLACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : แก้วเจ้าจอม เป็นไม้ยืนต้น สูงประมาณ 3-12 เมตร มีลักษณะคดงอ เนื้อไม้แข็งมาก กิ่งก้านมีปุ่มปม เปลือกของต้นสีเทาเข้ม บางแห่งเปลือกแตก ต้นแตกใบเป็นพุ่มแผ่กว้างทรงกลม เรือนยอดทึบ ใบแก้วเจ้าจอม ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ มีใบย่อย 2-3 คู่ และ 4 – 5 คู่...
ไก่ไห้

ไก่ไห้

ชื่อสมุนไพร : ไก่ไห้ชื่ออื่นๆ : กระจิก (ภาคกลาง), กระโปรงแจง, ไก่ไห้, ทะลุ่มอิด (ภาคเหนือ), ก่อทิง (ชัยภูมิ), กะอิด (ภาคตะวันตกเฉียงใต้), โกโรโกโส, หนามนมวัว, หนามเกาะไก่, ก่อทิง (ภาคตะวันออก), งวงช้าง, งัวเลีย, วัวเลีย (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ), ตะครอง...
ข่อยหยอง

ข่อยหยอง

ชื่อสมุนไพร : ข่อยหยองชื่ออื่น ๆ : ข่อยหิน, เฮาสะท้อน, เฮาะสะต้อน (เชียงใหม่), หัสสะท้อน (เชียงราย), ข่อยนั่ง (ลำปาง), ชาป่า (จันทบุรี), ข่อยป่า (ตราด), คันทรง, คันเพชร (สุราษฎร์ธานี), ข่อยหยอง, ผักกรูด (ประจวบคีรีขันธ์), หัสสะท้อน (ภาคตะวันตกเฉียงเหนือ),...
ขันทองพยาบาท

ขันทองพยาบาท

ชื่อสมุนไพร : ขันทองพยาบาทชื่ออื่น ๆ :  ดูกใส, ยางปลอก, ยายปลวก, ดูกหิน, ข้าวตาก, มะดูกเลื่อม, ขันทอง, ขุนทอง, กระดูก, ป่าช้าหมอง, ดูกไทร, ขอบนางนั่ง, สลอดน้ำ, มะดูกดง, ข้าวตาก, ขนุนดง และ เจิงชื่อวิทยาศาสตร์ : Suregada multiflorum (A.Juss) Baill.ชื่อวงศ์ : Euphorbiaceae ลักษณะทางพฤกษศาสตร์...
ข่าหด

ข่าหด

ชื่อสมุนไพร : ข่าหด ชื่ออื่นๆ : ค่าหด, เก็ดลิ้น, ลบลีบ, ผาหด ชื่อวิทยาศาสตร์ : Engelhardtia spicata Blume. ชื่อวงศ์ : JUGLANDACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นข่าหด เป็นไม้ต้นผลัดใบ ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงได้ถึง 25 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มกลม กิ่งอ่อนมีรอยแผลใบเห็นได้ชัด ลำต้นมักคดงอ เปลือกหนาสีเทา แตกเป็นร่องลึก ใบข่าหด ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก...
เขยตาย

เขยตาย

ชื่อสมุนไพร : เขยตาย ชื่ออื่นๆ : เขยตายแม่ยายชักปรก, ลูกเขยตาย, ต้นชมชื่น, น้ำเข้า, โรคน้ำเข้า(ใต้), กะรอกน้ำข้าว, ละรอก, กะรอกน้ำ(ชลบุรี), ส้มชื่น, ศรีชมชื่น, น้ำข้าวต้น, พิษนาคราช, พุทธรักษา(สุโขทัย), ประยงค์ใหญ่ (กรุงเทพฯ), มันหมู (ประจวบคีรีขันธ์) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Glycosmis pentaphylla (Retz.) DC. ชื่อวงศ์ : RUTACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นเขยตาย ไม้พุ่มกึ่งไม้ยืนต้นขนาดเล็ก...
คงคาเดือด

คงคาเดือด

ชื่ออื่น ๆ : ตะไล, ช้างเผือก, คงคาเดือด, หมากเล็กหมากน้อย, ตะไลคงคา, สมุยกุย ชื่อวิทยาศาสตร์ : Arfeuillea arborescens Pierre ชื่อวงศ์ : SAPINDACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นคงคาเดือด ไม้ยืนต้นขนาดกลาง สูง 8-15 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดรูปไข่ ทึบ เปลือกนอกสีเทาอมดำเรียบหรือแตกล่อนเป็นแผ่น เปลือกในสีขาว กิ่งก้านมาก ใบคงคาเดือด ประกอบแบบขนนก ปลายคู่ เรียงสลับ ใบย่อยเรียงตรงข้ามหรือเยื้องกัน...
คอแลน

คอแลน

ชื่อสมุนไพร : คอแลน ชื่ออื่นๆ : กะเบน, คอรั้ง, สังเครียดขอน (ภาคใต้), ขาวลาง, มะแงว, หมากแงว, หมักแงว, หมักงาน (ภาคอีสาน), คอแลน (ภาคกลาง ภาคเหนือ), คอแลนตัวผู้, ลิ้นจี่ป่า (ตะวันออกเฉียงใต้), มะแงะ, หมักแงว (ภาคกลาง ภาคตะวันออก) ชื่อวิทยาศาสตร์  : Nephelium hypoleucum Kurz วงศ์  : Sapindaceae ลักษณะทางพฤกษศาสตร์...
คำมอกหลวง

คำมอกหลวง

ชื่อสมุนไพร : คำมอกหลวง ชื่ออื่นๆ : ไข่เน่า(นครพนม), คำมอกช้าง(เหนือ), ผ่าด้าม, ยางมอกใหญ่(นครราชสีมา), แสลงหอมไก๋, หอมไก๋(ลำปาง) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Gardenia sootepensis Hutch. ชื่อวงศ์ : Rubiaceae ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นคำมอกหลวง เป็นไม้ยืนต้น ผลัดใบในช่วงสั้นๆ ก่อนออกดอก สูง 7-15 เมตร ทรงพุ่มกลมและโปร่ง แตกกิ่งน้อย กิ่งอ่อนเป็นรูปสี่เหลี่ยม และมีขน...