Wednesday, September 27, 2023

ทั้งต้น

ทั้งต้น เป็นส่วนหนึ่งของพืชสมุนไพร “ตามส่วนที่ใช้ทำยา” ซึ่งกล่าวถึง ส่วนต่างๆ ของพืชที่สามารถนำมาใช้ทำยาได้ ส่วนที่นำมาใช้เป็นสรรพคุณทางยานั้น ได้แก่ ส่วนของใบ ดอก ผล เปลือกต้น ฝัก แก่น กระพี้ ราก หัว เหง้า เป็นต้น

เกล็ดมังกร

เกล็ดมังกร

ชื่อสมุนไพร : เกล็ดมังกร,ชื่ออื่น ๆ : กะปอดไม้ (เชียงใหม่ ชพ), เบี้ย (กลาง), กระดุมเสื้อ, เกล็ดลิ่น (ชัยภูมิ อุบลราชธานี), อีแปะ (จันทบุรี), เบี้ยไม้, กีบม้าลม (เหนือ)ชื่อวิทยาศาตร์ : Dischidia nummularia R.Br.ชื่อพ้อง : Dischidia minorวงศ์ : ASCLEPIASACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นเกล็ดมังกร เป็นพรรณไม้ล้มลุก...
แก้วลืมวาง

แก้วลืมวาง

ชื่อสมุนไพร : แก้วลืมวาง ชื่ออื่นๆ : ผีเสื้อ (กรุงเทพฯ), เก็งชุ้งล้อ (จีน-กรุงเทพฯ), ฉวีม่าย (จีนกลาง), สือจู๋ (จีนกลาง) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dianthus chinensis Linn. ชื่อวงศ์ : CARYOPHYLLACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นแก้วลืมวาง จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุกขนาดเล็ก ลำต้นมีลักษณะตั้งตรง มีความสูงได้ประมาณ 30-50 เซนติเมตร...
ขยุ้มตีนหมา

ขยุ้มตีนหมา

ชื่อสมุนไพร : ขยุ้มตีนหมาชื่ออื่น ๆ : เถาสายทองลอย (สิงห์บุรี), ผักบุ้งทะเล (พังงา), เพาละมูลู เพาละบูลู (มาเลย์-ยะลา)ชื่อสามัญ : Tiger Foot Morning Gloryชื่อวิทยาศาสตร์ : Ipomoea pes-tigridis Linn.วงศ์ : CONVOLVULACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นขยุ้มตีนหมา เป็นพรรณไม้เถาล้มลุกมีอายุเพียง 1 ปี ไม่มีมือเกาะ ลำต้นมีลักษณะเล็กเรียว มักเลื้อยไปตามพื้นดินหรือเลื้อยพาดพัน ซึ่งจะมีความยาวได้ประมาณ...
ขลู่

ขลู่

ชื่อสมุนไพร : ขลู่ชื่ออื่น ๆ : หนาดงัว, หนาดวัว, หนวดงั่ว, หนวดงิ้ว (อุดรธานี), ขี้ป้าน (แม่ฮ่องสอน), ขลู่ (ภาคกลาง), คลู, ขลู (ภาคใต้), หลวน ซี (จีนกลาง), หล่วงไซ (แต้จิ๋ว)ชื่อสามัญ : Indian Marsh...
ขัดมอน

ขัดมอน

ชื่อสมุนไพร : ขัดมอนชื่ออื่น :  หญ้าขัดมอนใบยาว, ขัดมอนใหญ่, ยุงปัด, ยุงกวาด, หญ้าขัดใบยาว, เน่าะเค้ะ, นาคุ้ยหมี่, ลำมะเท็ง, อึ่งฮวยอิ๋ว, อวกตักซั่ว, หญ้าขัดใบยาวชื่อวิทยาศาสตร์ : Sida acuta Burm F.ชื่อวงศ์ : MALVACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นขัดมอน เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สูง 0.3-1 เมตร ลำต้นแข็งแรง...
ข้าวเม่านก

ข้าวเม่านก

ชื่อสมุนไพร : ข้าวเม่านก, ชื่ออื่น : มะแฮะนก (เชียงใหม่), หญ้าคอตุง (ลำปาง), ขี้กะตืด, ขี้กะตืดแป (เลย), คอกิ่ว (ภาคกลาง), บอกบ่อ, หญ้าใบเลี่ยม(ลั้วะ), ตุ๊ดต๊กงล (ขมุ), หน่อเจ๊าะบิ๊ค่อ (กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน), หญ้าคอตุงตัวเมีย, ตานคอม้า, ปอบหนอน, หนอนหน่าย, หนอนกิ่ว...
ขี้กาแดง

ขี้กาแดง

ชื่ออื่น ๆ : มะกาดิน(ศรีราชา), ขี้กาแดง, ขี้กาลาย, ขี้กาน้อย, กายิงอ ชื่อวิทยาศาสตร์ : Trichosanthes bracteata (Lam.) Voight (T.palmata Roxb.) ชื่อวงศ์ : CUCURBITACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ขี้กาแดง เป็นไม้เถาเลื้อย ลำเถาอวบน้ำและสากมีขนสีขาวสั้นตั้งตรงเกาะติดหนาแน่น ใบขี้กาแดง ใบเป็นใบเดี่ยว การเกาะติดของใบบนกิ่งแบบเวียนและมีหนวดที่โคนก้านใบ ใบรูปไข่เกือบกลม 5 เหลี่ยม ขนาดประมาณ 10 x...
ขี้ตุ่น

ขี้ตุ่น

ชื่อสมุนไพร : ขี้ตุ่น ชื่ออื่นๆ : ปอขี้ไก่, ไม้หมัด, ปอเต่าไห้ (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ), ป่าเหี้ยวหมอง, หญ้าหางอ้น, เข้ากี่น้อย (ภาคตะวันออก), ปอมัดโป (ภาคตะวันตกเฉียงใต้), ขี้อ้น (ภาคตะวันออกเฉียงใต้) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Helicteres angustifolia L. ชื่อวงศ์ : STERCULIACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นขี้ตุ่น  เป็นไม้พุ่มสูงประมาณ 1 เมตร...
ขี้หนอนเถา

ขี้หนอนเถา

ชื่อสมุนไพร : ขี้หนอนเถา ชื่ออื่นๆ : ถั่วแปบ , พังกระต่าย, ตี่เต่าเช่า, แกตี่เต่า ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cajanus scarabaeoides (L.)Thouars var. scarabaeoides ชื่อวงศ์ : FABACEAE (LEGUMINOSAE–PAPILIONOIDEAE) ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นขี้หนอนเถา ไม้เถาล้มลุกเลื้อยพันยาว 1.0 – 1.5 เมตร เส้นผ่าศูนย์กลางลำต้น 2 –...
ขี้เหล็ก

ขี้เหล็ก

ชื่อสมุนไพร : ขี้เหล็ก, ชื่ออื่น : ขี้เหล็กใหญ่ (ภาคกลาง), ขี้เหล็กแก่น (ราชบุรี), ขี้เหล็กหลวง (ภาคเหนือ), ขี้เหล็กบ้าน (ลำปาง, สุราษฎร์ธานี), ผักจี้ลี้ (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน), แมะขี้แหละพะโด (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน), ยะหา (มลายู-ปัตตานี) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Senna siamea (Lam.) Irwin & Barneby ชื่อสามัญ...
ขี้เหล็กเทศ

ขี้เหล็กเทศ

ชื่อสมุนไพร : ขี้เหล็กเทศ ชื่ออื่น ๆ : ขี้เหล็กผี, พรมดาน, ชุมเห็ดเล็ก(ภาคกลาง), ขี้เหล็กเผือก, หมากกะลิงเทศ, ลับมืนน้อย, ผักเห็ด (ภาคเหนือ), กิมเต่าจี้, ม่อกังน้ำ (จีน), ผักจี๊ด (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน) ชื่อสามัญ : Coffee Senna ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cassia occidentalis Linn. ชื่อวงศ์ : CAESALPINIACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นขี้เหล็กเทศ เป็นพรรณไม้ปีเดียวตาย ลำต้นมีความสูง 1-2...
คดสัง

คดสัง

ชื่อสมุนไพร : คดสัง, ชื่ออื่น ๆ : หญ้ายอดคำ (ภาคเหนือ) , ชุด, จุด (ภาคใต้), ย่านตุด, คดสัง (สุราษฎร์ธานี), เปือย(นครพนม), เบน (ขอนแก่น) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Combretum trifoliatum Vent. วงศ์ : COMBRETACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นคดสัง เป็นพรรณไม้เถา หรือพรรณไม้พุ่มเลื้อย มีความสูงประมาณ 3-5 ม. ส่วนกิ่งอ่อนจะมีขนนุ่มสี...
คนทา

คนทา

ชื่อสมุนไพร : คนทา ชื่ออื่น ๆ :  สีพัน, สีฟันคนทา,กะลันทา (ไทย) , หนามกะแท่ง (เลย), มีชี (กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน),จี้,หนามจี้, สีเตาะ (พายัพ) ชื่อวิทยาศาตร์ : Harrisonia perforata Merr. ชื่อวงศ์ : SIMAROUBACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นคนทา เป็นพรรณไม้พุ่มแกมเถา หรือเป็นไม้พุ่มเลื้อยทอดเกาะเกี่ยวขึ้นไป มีความสูงได้ประมาณ 3-6 เมตร ลำต้นมีจะมีขนาดโตเท่ากับต้นหมาก เปลือกลำต้นเรียบเป็นสีน้ำตาล และมีหนามแหลมและสั้นตลอดทั้งลำต้นและตามกิ่งก้าน ...
คนทีสอทะเล

คนทีสอทะเล

ชื่อสมุนไพร : คนทีสอทะเล ชื่ออื่น : คนที(ประจวบคีรีขันธ์), กูนิง(มลายู – นราธิวาส) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Vitex rotundifolia L.f. ชื่อวงศ์ : VERBENACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : คนทีสอทะเล เป็นไม้เถาเลื้อยไปตามพื้นทรายริมทะเลที่มีความสูงประมาณ 50 เซนติเมตร ลำต้นเป็นสีน้ำตาล เมื่ออายุมากจะมีสะเก็ดหลุดร่วงออกมา ลำต้นแตกกิ่งก้านสาขามาก กิ่งมักโค้งงอลง ลักษณะโดยทั่วไปของต้นและดอกจะเหมือนกับต้นคนทีสอ แต่จะแตกต่างกันที่ใบ ใบคนทีสอทะเล ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับถี่บริเวณปลายยอด...
ครอบจักรวาล

ครอบจักรวาล

ชื่อสมุนไพร : ครอบจักรวาล ชื่ออื่น ๆ : ครอบ, ตอบแตบ, บอบแปบ, มะก่องเข้า(พายัพ), ก่อนเข้า(เชียงใหม่), โผงผาง( โคราช ), ครอบตลับ, ครอบฟันสี, หญ้าขัดหลวง, หญ้าขัดใบป้อม, ขัดมอนหลวง ชื่อสามัญ : Country mallow, Indian mallow ชื่อวิทยาศาสตร์ : Abutilon indicum (L.) Sweet วงศ์ : MALVACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ครอบจักรวาล...