มะขามเทศ

มะขามเทศ

มะขามเทศ เป็นพืชในวงศ์เดียวกับมะขามและถั่ว มักพบเห็นอยู่ตามริมทางทั่วไป เพราะขึ้นได้ง่าย เจริญเติบโตเร็ว ทนทานต่อทุกสภาพแวดล้อม ผลมะขามเทศมีลักษณะเป็นฝัก โค้งงอ และแบ่งเป็นข้อคล้ายมะขาม แต่มีเปลือกบาง สีเขียวอ่อนปนชมพู เมื่อฝักแก่จะแตกออก เผยให้เห็นเนื้อในสีขาวหรือขาวอมชมพู รสหวานมัน แต่หลังเก็บผลผลิตลงมาจากต้นแล้วต้องรีบกิน เพราะหากกินทิ้งไว้นานจะทำให้เปลือกแห้ง เนื้อรสชาติเปลี่ยน และเน่าเสียง่าย

มะขามเทศ

มะขามเทศ

ชื่ออื่น : มะขามข้อง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Pithecellobium dulce (Roxb.) Benth.
ชื่อวงศ์ : LEGUMINOSAE

ข้อมูลจากกองโภชนาการ กรมอนามัย ได้ระบุว่ามะขามเทศติดหนึ่งในสิบอันดับของผลไม้ที่มีวิตามินซีและอีสูง โดยวิตามินซีเป็นวิตามินชนิดละลายน้ำ ที่ร่างกายจะใช้ในการสร้างคอลลาเจนซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญของผิวหนัง หลอดเลือด เอ็น รวมถึงกระดูกและฟัน ขณะที่วิตามินอีซึ่งเป็นวิตามินที่พบได้น้อยในผลไม้ จะมีส่วนช่วยป้องกันการอุดตันของหลอดเลือดและลดความเสี่ยงจากการเป็นโรคหัวใจ อีกทั้งวิตามินซีและอียังช่วยปกป้องร่างกายจากการทำลายของอนุมูลอิสระด้วย เส้นใยอาหารที่มีอยู่สูงในมะขามเทศดีต่อระบบขับถ่าย ส่วนแคลเซียมและเหล็กจะช่วยป้องกันโรคกระดูกพรุนและโรคโลหิตจาง

เปลือกด้านในของต้นมะขามเทศมีรสฝาด เพราะมีสารแทนนินสูง มีสรรพคุณทางยาตามตำราแพทย์แผนไทย โดยนำเปลือกมาต้มน้ำแล้วอมแก้ปากเปื่อย แผลในปาก แก้ปวดฟัน ดื่มแก้ท้องเสีย หรือใช้ล้างแผลเพื่อช่วยสมานแผล กระทั่งใช้เป็นยาย้อมผม ยาสระผม และใช้เป็นน้ำฝาดย้อมแหอวนได้ด้วย

เนื้อมะขามเทศนอกจากกินสดแล้วยังนำมาประกอบอาหารได้ เช่น ใส่ในสลัด แกง ยำ หรือจิ้มกินกับน้ำพริก โดยมีเคล็ดลับขจัดความเหม็นเขียวและเพิ่มรสหวาน คือให้ลวกน้ำร้อนก่อนนำไปปรุงอาหาร

ลักษณะของ มะขามเทศ :

  • ต้นมะขามเทศ เป็นไม้ต้น สูง 15 ม. เปลือกเรียบและมีหนาม ในตำแหน่งรอยก้านใบ (leaf scar) ลำต้นสีเทาแกมขาวหรือเทาดำ
    มะขามเทศ
  • ใบมะขามเทศ ใบเรียงสลับ ใบประกอบแบบขนนก 2 ชั้น ใบย่อยรูปไข่กลับหรือรูปรี กว้าง 0.5-2.5 ซม. ยาว 1.5-4.5 ซม. โคนใบเบี้ยว ปลายใบมน ขอบใบเรียบ ขอบใบ 2 ข้างโค้งไม่เท่ากัน ผิวใบเรียบถึงมีขนเล็กน้อย ก้านใบอ่อนมีขนปกคลุม โคนก้านใบมีหูใบคล้ายหนาม
  • ดอกมะขามเทศ ดอกช่อเกิดที่ปลายกิ่ง ดอกย่อยมีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอก 5 กลีบ สีเขียวแกมขาว ติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 5 แฉก ปลายกลีบมน เกสรเพศผู้จำนวนมาก ก้านชูอับเรณูเชื่อม ติดกันเป็นหลอด เกสรเพศเมีย 1 อัน
  • ผลมะขามเทศ ฝักค่อนข้างแบนถึงทรงกระบอกมีรอยคอดตามแนวสัน และเปลือกนูนตามจำนวนเมล็ด ผลขดเป็นวงหรือเป็นเกลียวกว้าง 1-2 ซม. ยาว 5-15 ซม. เนื้อผลเมื่อแก่จัดสีชมพูหรือสีแดง

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to top