Thursday, November 30, 2023

เหง้า

เหง้า เป็นส่วนหนึ่งของพืชสมุนไพร “ตามส่วนที่ใช้ทำยา” ซึ่งกล่าวถึง ส่วนต่างๆ ของพืชที่สามารถนำมาใช้ทำยาได้ ส่วนที่นำมาใช้เป็นสรรพคุณทางยานั้น ได้แก่ ส่วนของใบ ดอก ผล เปลือกต้น ฝัก แก่น กระพี้ ราก หัว เหง้า เป็นต้น

กกธูปฤาษี

กกธูปฤาษี

ลำต้น ยารักษาโรคทางเดินปัสสาวะ ยาบำบัดโรคบางชนิด ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยเพิ่มน้ำนมของสตรีหลังการคลอดบุตร ราก ยาบำบัดโรคบางชนิด ช่วยขับปัสสาวะ
กกลังกา

กกลังกา

ชื่อสมุนไพร :        กกลังกาชื่ออื่นๆ :               กกขนาก, กกต้นกลม, หญ้าสเล็บ, หญ้าลังกา, กกดอกแดง (พระนครศรีอยุธยา)             ...
กระเจียว

กระเจียว

ชื่อสมุนไพร : กระเจียวชื่ออื่น ๆ : อาวแดง, กาเตียว, จวดชื่อวิทยาศาสตร์ : Curcuma sessilis Gage.ชื่อวงศ์ : ZINGIBERACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นกระเจียว ไม้ล้มลุกมีเหง้าใต้ดินอยู่ได้หลายปี สูง 40 - 60 เซนติเมตร อาจขึ้นเป็นต้นเดียวหรือหลายต้นรวมกันเป็นกอ สูงประมาณ 20...
กล้วย

กล้วย

ชื่อสมุนไพร : กล้วยชื่ออื่น ๆ : กล้วยหอม, กล้วยใต้, กล้วยพุทธมาลี, กล้วยน้ำว้า, กล้วยพัด, กล้วยหอมจัทน์, กล้วยหอมทอง, กล้วยหอมเขียว, กล้วยน้ำ กล้วยน้ำไท, กล้วยเล็บมือ, กล้วยนาก, กล้วยส้ม, กล้วยหักมุก, กล้วยหอม, กล้วยมณีอ่องชื่อวิทยาศาสตร์ : Musa sapientum  L.ชื่อวงศ์ : MUSACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นกล้วย เป็นพรรณไม้ล้มลุก ลำต้นที่เห็นจะเกิดจากก้านหุ้มซ้อนกันจะมีลำต้นขนาดใหญ่และสูงประมาณ...
กุ่ยช่าย

กุ่ยช่าย

ชื่อสมุนไพร : กุ่ยช่ายชื่ออื่น ๆ: กูไฉ่ (จีน-แต้จิ๋ว), กุยช่าย, หอมแป้น, ผักแป้น, หัวชูชื่อสามัญ : Chinese Chiveชื่อวิทยาศาสตร์ : Allium tuberosum Rottlerวงศ์ : ALLIACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นกุ่ยช่าย เป็นพรรณไม้ที่ปลูกมากในประเทศญี่ปุ่นและประเทศจีน จะมีความสูงประมาณ 20-45 ซม. ทั้งต้นจะมีกลิ่นฉุนเฉพาะตัว ใบกุ่ยช่าย จะออกจากโคนต้นเป็นเส้นแบน ยาว กว้างประมาณ 1.5-9...
ขมิ้นชัน

ขมิ้นชัน

ชื่อสมุนไพร : ขมิ้นชันชื่ออื่น ๆ : ขมิ้นชัน, ขมิ้น (ทั่วไป), ขมิ้นแกง, ขมิ้นหยอก, ขมิ้นหัว (เชียงใหม่), ขี้มิ้น, หมิ้น (ภาคใต้)ชื่อสามัญ : Turmeric,Curcumaชื่อวิทยาศาสตร์ : Curcuma Longa Linnชื่อวงศ์ : ZINGIBERACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นขมิ้นชัน ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูง 30-95 ซม. มีลำต้นใต้ดินเรียกว่าเหง้า ประกอบด้วยแง่งที่มีลักษณะต่างๆ กันคือ...
ขมิ้นอ้อย

ขมิ้นอ้อย

ชื่อสมุนไพร : ขมิ้นอ้อยชื่ออื่นๆ : ว่านขมิ้นอ้อย, ว่านเหลือง (กลาง), สากเบือ (ละว้า), ขมิ้นขึ้น (เหนือ), ละเมียด (เขมร), ขมิ้นเจดีย์ (ทั่วไป), ขี้มิ้นหัวขึ้น(ภาคอีสาน)ชื่อสามัญ : Zedoary,Luya-Luyahanชื่อวิทยาศาสตร์ : Curcuma zedoaria Zberg. Roscoeชื่อวงศ์ : ZINGIBERACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นขมิ้นอ้อย เป็นพรรณไม้ล้มลุกมีอายุหลายปีมีเหง้าอยู่ใต้ดินและมีรากเล็กน้อยที่บริเวณเหง้ารากกลมมีเนื้อนุ่มภายใน ทั้งนี้ขมิ้นอ้อยมีลักษณะทั่วไปคล้ายกับขมิ้นชันแต่มีลำต้นที่สูงกว่ารวมถึงขนาดเหง้าและใบก็ใหญ่กว่า โดยต้นขมิ้นอ้อยจะมีความสูงประมาณ 1-1.2...

ข่า

ชื่อสมุนไพร : ข่าชื่ออื่น ๆ : ข่า, ข่าใหญ่, ข่าหลวง, ข่าหยวก (เหนือ), เสะเออเคย, สะเชย(กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)ชื่อสามัญ : Glalangal, Greater Galangal,Chinese Gingerชื่อวิทยาศาสตร์ : Alpinia galanga (L.) Willd.ชื่อวงศ์ : ZINGIBERACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นข่า ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูงประมาณ 1.5-2...
ข่าลิง

ข่าลิง

ชื่อสมุนไพร : ข่าลิงชื่ออื่นๆ : กูวะกือติง, ข่าเล็ก, ข่าป่า, ข่าน้ำชื่อวิทยาศาสตร์ : Alpinia conchigera Griff.ชื่อวงศ์ : ZINGIBERACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ข่าลิง เป็นไม้ล้มลุก มีเหง้าใต้ดิน สูง 50-150 ซม. รสเผ็ดและมีกลิ่นฉุนแรงมาก ใบข่าลิง ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปขอบขนาน  ขอบใบเรียบและมีคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบบาง เรียบ สีเขียว กว้าง...
ขิง

ขิง

ชื่อสมุนไพร : ขิง ชื่ออื่น ๆ : ขิงเผือก (เชียงใหม่), ขิงแดง, ขิงแกลง (จันทบุรี), สะเอ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน), เกีย (จีน), ขิงบ้าน ชื่อสามัญ : Ginger ชื่อวิทยาศาสตร์ : Zingiber officinale  Roscoe ชื่อวงศ์ : ZINGIBERACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นขิง เป็นพรรณไม้ล้มลุก มีลำต้นอยู่ใต้ดินซึ่งเรียกว่าเหง้า ลำต้นจะมีความสูงประมาณ 50-100 ซม. ลักษณะเหง้าที่อยู่ใต้ดินจะกลมและแบน...
เข้าพรรษา

เข้าพรรษา

ชื่อสมุนไพร : เข้าพรรษา ชื่ออื่น : กล้วยจะก่าหลวง ข่าเจ้าคุณวินิจ (ทั่วไป), ว่านสาวหลง (ภาคกลาง), เข้าพรรษา (อุบลราชธานี สระบุรี), กลางคาน ชื่อวิทยาศาสตร์ : Globba winitii C.H. Wright ชื่อวงศ์ : Zingiberaceae ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นเข้าพรรษา ไม้ล้มลุกอายุหลายปี มีเหง้าใต้ดิน ลำต้นสูง...
คล้า

คล้า

ชื่อสมุนไพร : คล้า ชื่ออื่นๆ : แหย่ง(เหนือ), หญ้าเข่าเปียง(น่าน),  ก้านพร้า(ภาคกลาง), บูแมจี่จ๊ะไอย์(มลายู, ปัตตานี), คลุ่ม, คลุ้ม, คล้าก้านแหย่ง ชื่อวิทยาศาสตร์ : Schumannianthus dichotomus (Roxb.) Gagnep ชื่อวงศ์ : Marantaceae ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นคล้าเป็นไม้ล้มลุกหรือเป็นไม้ยืนต้นที่มีเนื้ออ่อน เจริญเติบโตขึ้นเป็นพุ่มหรือเป็นกอและมีอายุหลายปี ลำต้นมีทั้งแบบตั้งตรงและเป็นแบบเลื้อย มีเหง้าหรือหัวอยู่ใต้ดิน...
คลุ้ม

คลุ้ม

ชื่อสมุนไพร : คลุ้ม ชื่ออื่นๆ : แหย่ง, หย่าง, กะเตียง, คล้าย, คล้า ชื่อวิทยาศาสตร์ : Donax canniformis (G. Forest) K. Schum ชื่อวงศ์ : MARANTACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นคลุ้ม ไม้ล้มลุกหลายฤดู แตกกิ่งจำนวนมาก สูง 3-5 เมตร ไม้เนื้ออ่อนเจริญเติบโตขึ้นเป็นพุ่มหรือเป็นกอ และมีอายุยืนหลายปี...
เนระพูสีเทศ

เนระพูสีเทศ

ชื่อสมุนไพร : เนระพูสีเทศ ชื่ออื่นๆ : เนระพูสี, มหาสดำ, กูดดำ,ดีงูหว้า(ภาคเหนือ) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dryopteris  syrmatica O. kze ชื่อวงศ์ : POLYPODIACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นเนระพูสีเทศ เป็นไม้จำพวกเฟิร์นยืนต้น ลำต้นตั้งตรงไม่แตกกิ่งก้าน ใบเนระพูสีเทศ เป็นใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ที่ปลายยอดกลุ่มใบย่อยคู่ล่างลดขนาดลง กลุ่มใบย่อยถัดมารูปขอบขนาน ปลายเรียวแหลม ขอบใบหยักเว้าลึกเกือบถึงเส้นกลางใบ ท้องใบมีเกล็ดแบนสีน้ำตาล แผ่นใบบาง หลังใบสีเขียวเข้ม ท้องใบสีอ่อนกว่า กลุ่มอับสปอร์รูปเกือบกลมอยู่บนเส้นใบ...
เนระพูสีไทย

เนระพูสีไทย

ชื่อสมุนไพร : เนระพูสีไทย ชื่ออื่นๆ : ว่านหัวฬา(จันทบุรี), ดีงูหว้า(ภาคเหนือ), ดีปลาช่อน(ตราด), มังกรดำ, ค้างคาวดำ, นิลพูสี(กรุงเทพ), ม้าถอนหลัก, ว่านพังพอน(ยะลา), ว่านนางครวญ(นครศรีธรรมราช) ชื่อสามัญ : Bat flower ชื่อวิทยาศาสตร์ : Tacca chantrieri Andre ชื่อวงศ์ : TACCACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นเนระพูสี เป็นพันธุ์ไม้ล้มลุก มีเหง้าหัว เจริญตามแนวราบใต้พื้นดิน ใบเนระพูสี รูปหอกแกมรูปไข่ ขอบใบเรียบ ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมนหรือเฉียง แผ่นใบสีเขียวเข้มกว่าท้องใบ ก้านใบสีเขียวคล้ำชูขึ้นสูงเหนือพื้นดินยาวประมาณ 1...