สัตว์วัตถุ

จระเข้ ชื่อสามัญว่า  crocodile ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Crocodylus niloticus   จัดอยู่ในวงศ์  Crocodylidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ ส่วนที่ใช้เป็นยา : ดี, เขี้ยว, หนัง, น้ำมัน สรรพคุณ จระเข้ : ใช้ดี สรรพคุณ ขับเลือดร้าย ขับน้ำคาวปลา แก้โรคตา แก้สันนิบาตหน้าเพลิง แพทย์แผนไทยรู้จักใช้เครื่องยาที่ได้จากจระเข้หลายอย่าง  ที่สำคัญได้แก่ เขี้ยวจระเข้  น้ำมันจระเข้  และหนังจระเข้  ดังนี้ ...

นกยูง ชื่อสามัญว่า Green Peafowl ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Pavo muticus จัดอยู่ในวงศ์  Phasianidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์อากาศ" คือ สัตว์ที่มีปีก บินไปมาในอากาศได้ ส่วนที่ใช้เป็นยา :   ขน(แววนกยูง ได้จากขนหางนกยูงเพศผู้), ดีนกยูง สรรพคุณ นกยูง : ใช้ขน ทำยา สรรพคุณ แก้ซางลิ้นขาวเป็นฝ้าละออง แก้หละ แก้ซาง ละอองในปาก แก้หอบหืด...

เต่านา ชื่อสามัญว่า  Snail-eating turtles ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Malayemys subtrijuga (Gray) จัดอยู่ในวงศ์  Emydidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ ส่วนที่ใช้เป็นยา :  กระดอง, หัว สรรพคุณ เต่านา : ใช้กระดองอก สรรพคุณ ถอนพิษฟกบวมอักเสบ ถอนพิษสัตว์กัดต่อย ทำกระสาย ยาแก้หืด บำรุงน้ำนม หัวเต่า รสจืด คาว มีสรรพคุณแก้ตับทรุด...

ปลาหมึกกระดอง ชื่อสามัญว่า  Cuttlefish, Rainbow Cuttlefish ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Sepia brevimana, Sepia pharaonis จัดอยู่ในวงศ์ เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ ส่วนที่ใช้เป็นยา :   ลิ้นทะเล สรรพคุณ ปลาหมึกกระดอง : กระดอง หรือ ลิ้นทะเล สรรพคุณ แก้เม็ดยอดในปาก ฆ่าเชื้อโรค กัด สิวฝ้า แก้ปวดท้อง แก้มูกเลือด

แมงดาทะเล ชื่อสามัญว่า  Horseshoe Crab ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Carcinoscorpius Limulus Mesolimulus Tachypleus จัดอยู่ในวงศ์  Limulidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ ส่วนที่ใช้เป็นยา : กระดอง สรรพคุณ แมงดาทะเล : กระดองรสเค็ม สรรพคุณ ใช้ทำยา แก้โลหิตเป็นพิษ แก้ซางเด็ก

ม้าน้ำ ชื่อสามัญว่า  Thorny Seahorse ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Hippocampus histrix จัดอยู่ในวงศ์ Syngnathidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ ส่วนที่ใช้เป็นยา :  ทั้งตัว สรรพคุณ ม้าน้ำ :  ใช้กระดูกทำยา สรรพคุณ แก้โรคไต แก้ปวดหลัง แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย บำรุงกระดูก บำรุงกำลัง

วัวป่า ชื่อสามัญว่า Banteng ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Bos javanicus จัดอยู่ในวงศ์  Bovidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์บก" คือ สัตว์ที่อาศัยอยู่บนบก และหากินบนบก ส่วนที่ใช้เป็นยา : เขา สรรพคุณ วัวป่า : เขาวัว สรรพคุณ แก้ตัวร้อน ดับพิษไข้ แก้พิษกาฬ ถอนพิษผิดสำแดง ตับบำรุง ร่างกาย บำรุงตับดี...

แมลงสาบ  ชื่อสามัญว่า  Cockroachs ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Blattella germanica Linnaeus จัดอยู่ในวงศ์  Blattidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์บก" คือ สัตว์ที่อาศัยอยู่บนบก และหากินบนบก ส่วนที่ใช้เป็นยา : มูล (ขี้แมลงสาบ) สรรพคุณ แมลงสาบ : มูล ใช้มูลประกอบยา สรรพคุณ แก้ลิ้นขาวเป็นฝ้า เป็นละออง แก้เม็ดยอด ในปาก แก้ฟกบวมที่มีพิษร้อน แก้กามโรค...

ปลาช่อน ชื่อสามัญว่า Snake head fish ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Channa striata Bloch. จัดอยู่ในวงศ์  Channidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ ส่วนที่ใช้เป็นยา :  ดีปลาช่อน สรรพคุณ ปลาช่อน :  ใช้ดีทำยา สรรพคุณ แก้ตาต้อ ตาแดง หางตากแห้งแก้โรคในปาก ลิ้นเป็นฝ้า เป็นเม็ด ตัวร้อน นอนสะดุ้ง...

กวาง ชื่อสามัญว่า sambar  หรือ  sambar  deer ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cervus unicolor Kerr จัดอยู่ในวงศ์  Cervidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์บก" คือ สัตว์ที่อาศัยอยู่บนบก และหากินบนบก ส่วนที่ใช้เป็นยา : เขาแก่ สรรพคุณ กวาง : เขาแก่ สรรพคุณ แก้ไขกาฬ ไข้พิษ เขาอ่อนบำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง บำรุงความกำหนัด...

ปลาหมอ ชื่อสามัญว่า Climbing perch, Walking fish ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Anabas testudineus จัดอยู่ในวงศ์  Anabantidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ ส่วนที่ใช้เป็นยา : ทั้งตัว, ดี สรรพคุณ ปลาหมอ : ใช้ทั้งตัวทำยา สรรพคุณ แก้กระษัยปลาหมอ ดี แก้พยาธิกิน ผมร่วงเป็นหย่อมๆ ช่วยให้ผมดำ

ควายเผือก ชื่อสามัญว่า Albino buffalo ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Bubalus bubalis จัดอยู่ในวงศ์  Bovidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์บก" คือ สัตว์ที่อาศัยอยู่บนบก และหากินบนบก ส่วนที่ใช้เป็นยา : กระดูก, น้ำนมควาย, เขาควาย สรรพคุณ ควายเผือก : กระดูก สรรพคุณ แก้โรคอันบังเกิดจากกระจำพิษน้ำเหลือง แผลกลาย กาม โรคเข้าข้อออกดอก แพทย์แผนไทยรู้จักใช้น้ำนมควาย เขาควายเผือก และกระดูกควายเผือก เป็นเครื่องยา...

ปลากระเบน ชื่อสามัญว่า  Stingray, Ray ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Himantura signifer   จัดอยู่ในวงศ์  Batoidea เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ ส่วนที่ใช้เป็นยา :  หนัง สรรพคุณ ปลากระเบน : ใช้หนังทำยา สรรพคุณ ขับเลือดเน่าร้าย หลังจากการคลอดบุตร ขับน้ำคาวปลา

งูเห่า ชื่อวิทยาศาสตร์ Naja naja kaouthia Lesson ชื่อสามัญว่า Thai cobra หรือ common cobra หรือ Siamwse cobra จัดอยู่ในวงศ์ Elapidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์บก" คือ สัตว์ที่อาศัยอยู่บนบก และหากินบนบก ส่วนที่ใช้เป็นยา : คราบ, กระดูก, ดี, น้ำมัน สรรพคุณ...

ปลาพะยูน ชื่อสามัญว่า Dugong ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Dugong dugon จัดอยู่ในวงศ์  Dugongidae เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ ส่วนที่ใช้เป็นยา : เขี้ยว สรรพคุณ ปลาพะยูน : ใช้เขี้ยวทำยา สรรพคุณ แก้พิษใช้กาฬ พิษไข้ซาง พิษไข้ตัวร้อน ร้อนใน กระหายน้ำ แพทย์แผนไทยใช้ เขี้ยวปลาพะยูน เป็นเครื่องยาอย่างหนึ่งแต่เพื่ออนุรักษ์สัตว์ชนิดนี้ซึ่งหายากมากแล้วจึงไม่ควรใช้ยานี้อีกต่อไป เขี้ยวปลาพะยูน เป็นเครื่องยาอย่างหนึ่ง ที่ใช้ในพิกัดยาไทยที่เรียกว่า...