จระเข้
จระเข้
ชื่อสามัญว่า crocodile
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Crocodylus niloticus
จัดอยู่ในวงศ์ Crocodylidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ดี, เขี้ยว, หนัง, น้ำมัน
สรรพคุณ จระเข้ :
ใช้ดี สรรพคุณ ขับเลือดร้าย ขับน้ำคาวปลา แก้โรคตา แก้สันนิบาตหน้าเพลิง
แพทย์แผนไทยรู้จักใช้เครื่องยาที่ได้จากจระเข้หลายอย่าง ที่สำคัญได้แก่ เขี้ยวจระเข้ น้ำมันจระเข้ และหนังจระเข้ ดังนี้
...
นกยูง
นกยูง
ชื่อสามัญว่า Green Peafowl
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Pavo muticus
จัดอยู่ในวงศ์ Phasianidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์อากาศ" คือ สัตว์ที่มีปีก บินไปมาในอากาศได้
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ขน(แววนกยูง ได้จากขนหางนกยูงเพศผู้), ดีนกยูง
สรรพคุณ นกยูง :
ใช้ขน ทำยา สรรพคุณ แก้ซางลิ้นขาวเป็นฝ้าละออง แก้หละ แก้ซาง ละอองในปาก แก้หอบหืด...
เต่านา
เต่านา
ชื่อสามัญว่า Snail-eating turtles
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Malayemys subtrijuga (Gray)
จัดอยู่ในวงศ์ Emydidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : กระดอง, หัว
สรรพคุณ เต่านา :
ใช้กระดองอก สรรพคุณ ถอนพิษฟกบวมอักเสบ ถอนพิษสัตว์กัดต่อย ทำกระสาย ยาแก้หืด บำรุงน้ำนม
หัวเต่า รสจืด คาว มีสรรพคุณแก้ตับทรุด...
ปลาหมึกกระดอง
ปลาหมึกกระดอง
ชื่อสามัญว่า Cuttlefish, Rainbow Cuttlefish
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Sepia brevimana, Sepia pharaonis
จัดอยู่ในวงศ์
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ลิ้นทะเล
สรรพคุณ ปลาหมึกกระดอง :
กระดอง หรือ ลิ้นทะเล สรรพคุณ แก้เม็ดยอดในปาก ฆ่าเชื้อโรค กัด สิวฝ้า แก้ปวดท้อง แก้มูกเลือด
แมงดาทะเล
แมงดาทะเล
ชื่อสามัญว่า Horseshoe Crab
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Carcinoscorpius Limulus Mesolimulus Tachypleus
จัดอยู่ในวงศ์ Limulidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : กระดอง
สรรพคุณ แมงดาทะเล :
กระดองรสเค็ม สรรพคุณ ใช้ทำยา แก้โลหิตเป็นพิษ แก้ซางเด็ก
ม้าน้ำ
ม้าน้ำ
ชื่อสามัญว่า Thorny Seahorse
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hippocampus histrix
จัดอยู่ในวงศ์ Syngnathidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ทั้งตัว
สรรพคุณ ม้าน้ำ :
ใช้กระดูกทำยา สรรพคุณ แก้โรคไต แก้ปวดหลัง แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย บำรุงกระดูก บำรุงกำลัง
วัวป่า
วัวป่า
ชื่อสามัญว่า Banteng
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Bos javanicus
จัดอยู่ในวงศ์ Bovidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์บก" คือ สัตว์ที่อาศัยอยู่บนบก และหากินบนบก
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เขา
สรรพคุณ วัวป่า :
เขาวัว สรรพคุณ แก้ตัวร้อน ดับพิษไข้ แก้พิษกาฬ ถอนพิษผิดสำแดง ตับบำรุง ร่างกาย บำรุงตับดี...
แมลงสาบ
แมลงสาบ
ชื่อสามัญว่า Cockroachs
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Blattella germanica Linnaeus
จัดอยู่ในวงศ์ Blattidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์บก" คือ สัตว์ที่อาศัยอยู่บนบก และหากินบนบก
ส่วนที่ใช้เป็นยา : มูล (ขี้แมลงสาบ)
สรรพคุณ แมลงสาบ :
มูล ใช้มูลประกอบยา สรรพคุณ แก้ลิ้นขาวเป็นฝ้า เป็นละออง แก้เม็ดยอด ในปาก แก้ฟกบวมที่มีพิษร้อน แก้กามโรค...
ปลาช่อน
ปลาช่อน
ชื่อสามัญว่า Snake head fish
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Channa striata Bloch.
จัดอยู่ในวงศ์ Channidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ดีปลาช่อน
สรรพคุณ ปลาช่อน :
ใช้ดีทำยา สรรพคุณ แก้ตาต้อ ตาแดง หางตากแห้งแก้โรคในปาก ลิ้นเป็นฝ้า เป็นเม็ด ตัวร้อน นอนสะดุ้ง...
กวาง
กวาง
ชื่อสามัญว่า sambar หรือ sambar deer
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cervus unicolor Kerr
จัดอยู่ในวงศ์ Cervidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์บก" คือ สัตว์ที่อาศัยอยู่บนบก และหากินบนบก
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เขาแก่
สรรพคุณ กวาง :
เขาแก่ สรรพคุณ แก้ไขกาฬ ไข้พิษ เขาอ่อนบำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง บำรุงความกำหนัด...
ปลาหมอ
ปลาหมอ
ชื่อสามัญว่า Climbing perch, Walking fish
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Anabas testudineus
จัดอยู่ในวงศ์ Anabantidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ทั้งตัว, ดี
สรรพคุณ ปลาหมอ :
ใช้ทั้งตัวทำยา สรรพคุณ แก้กระษัยปลาหมอ
ดี แก้พยาธิกิน ผมร่วงเป็นหย่อมๆ ช่วยให้ผมดำ
ควายเผือก
ควายเผือก
ชื่อสามัญว่า Albino buffalo
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Bubalus bubalis
จัดอยู่ในวงศ์ Bovidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์บก" คือ สัตว์ที่อาศัยอยู่บนบก และหากินบนบก
ส่วนที่ใช้เป็นยา : กระดูก, น้ำนมควาย, เขาควาย
สรรพคุณ ควายเผือก :
กระดูก สรรพคุณ แก้โรคอันบังเกิดจากกระจำพิษน้ำเหลือง แผลกลาย กาม โรคเข้าข้อออกดอก
แพทย์แผนไทยรู้จักใช้น้ำนมควาย เขาควายเผือก และกระดูกควายเผือก เป็นเครื่องยา...
ปลากระเบน
ปลากระเบน
ชื่อสามัญว่า Stingray, Ray
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Himantura signifer
จัดอยู่ในวงศ์ Batoidea
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : หนัง
สรรพคุณ ปลากระเบน :
ใช้หนังทำยา สรรพคุณ ขับเลือดเน่าร้าย หลังจากการคลอดบุตร ขับน้ำคาวปลา
งูเห่า
งูเห่า
ชื่อวิทยาศาสตร์ Naja naja kaouthia Lesson
ชื่อสามัญว่า Thai cobra หรือ common cobra หรือ Siamwse cobra
จัดอยู่ในวงศ์ Elapidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์บก" คือ สัตว์ที่อาศัยอยู่บนบก และหากินบนบก
ส่วนที่ใช้เป็นยา : คราบ, กระดูก, ดี, น้ำมัน
สรรพคุณ...
ปลาพะยูน
ปลาพะยูน
ชื่อสามัญว่า Dugong
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Dugong dugon
จัดอยู่ในวงศ์ Dugongidae
เป็นสัตว์วัตถุที่นำมาใช้ทำยา อยู่ในกลุ่ม "สัตว์น้ำ" คือ สัตว์ที่เกิดและหากินอยู่ในน้ำ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เขี้ยว
สรรพคุณ ปลาพะยูน :
ใช้เขี้ยวทำยา สรรพคุณ แก้พิษใช้กาฬ พิษไข้ซาง พิษไข้ตัวร้อน ร้อนใน กระหายน้ำ
แพทย์แผนไทยใช้ เขี้ยวปลาพะยูน เป็นเครื่องยาอย่างหนึ่งแต่เพื่ออนุรักษ์สัตว์ชนิดนี้ซึ่งหายากมากแล้วจึงไม่ควรใช้ยานี้อีกต่อไป เขี้ยวปลาพะยูน เป็นเครื่องยาอย่างหนึ่ง ที่ใช้ในพิกัดยาไทยที่เรียกว่า...