โกงกางใบเล็ก

• ต้นโกงกางใบเล็ก เป็นไม้ต้นขนาดใหญ่ สูง 25-35 มิลลิเมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 30-50 เซนติเมตร มีรากเสริมออกมาเหนือโคนต้น 3-8 เมตร รากที่โคนต้นหรือรากค้ำยันลำต้นแตกแขนงระเกะระกะไม่เป็นระเบียบ ทำมุมเกือบตั้งฉากกับลำต้นและหักเกือบเป็นมุมฉากลงดิน เรือนยอดรูปกรวยคว่ำแคบๆ เปลือกสีเทาคล้ำหรือเทาอมชมพู แตกเป็นร่องตื้นๆ ตามยาวทั่วไปและอาจมีร่องสั้นๆ แตกตามขวางคั่นระหว่างร่องยาวอย่างไม่เป็นระเบียบ เมื่อทุบเปลือกทิ้งไว้สักครู่จะพบว่าเปลือกในจะมีสีแสดถึงแดงเลือดหมู
  
• ใบโกงกางใบเล็ก เป็นใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก ใบคู่ล่างๆ จะร่วงไปเหลือแต่คู่ใบ 2-4 คู่ เป็นกลุ่มที่ปลายกิ่ง รูปรี กว้าง 4-8 เซนติเมตร ยาว 7-18 เซนติเมตร ปลายแหลมหรือเป็นติ่งแหลมเล็กยาว แข็ง สีดำ โคนรูปลิ่ม เส้นกลางใบด้านล่างสีแดงเรื่อๆ หรือชมพูอมแดง เส้นแขนงใบปรากฎรางๆ แผ่นใบหนา ก้านใบยาว 1.5-3.5 เซนติเมตร มักมีสีแดงเรื่อๆ หูใบแคบ ปลายแหลมยาวประกบกันเป็นคู่ระหว่างคู่ใบ เห็นได้ชัดที่ปลายกิ่ง ยาว 4-9 เซนติเมตร สีชมพู ร่วงง่าย
  
• ดอกโกงกางใบเล็ก ช่อดอกสั้นมาก ออกตามง่ามใบที่ใบร่วงไปแล้ว ก้านช่อดอกยาว 0.6-2 เซนติเมตร ตรงปลายก้านช่อมีดอกที่ไม่มีก้านหรือมีก้านสั้น 1 คู่ ดอกตูมรูปไข่ ยาว 1.2-1.6 เซนติเมตร ใบประดับที่ฐานดอกติดกันคล้ายรูปถ้วย กลีบเลี้ยง 4 กลีบ รูปไข่ กว้าง 6-8 มิลลิเมตร ยาว 0.7-1.2 เซนติเมตร กลีบหนา ปลายแหลม ต่อมาจะโค้งลงเกือบแนบก้านดอก กลีบดอก 4 กลีบ ร่วงง่าย รูปใบหอก กว้าง 1-2 มิลลิเมตร ยาว 0.7-1.2 เซนติเมตร สีเหลืองอมเขียวหรือเหลืองอ่อน ขอบกลีบไม่มีขน เกสรเพศผู้ 12 อัน ก้านชูอับเรณูสั้นมากหรือไม่ปรากฎชัด
  
• ผลโกงกางใบเล็ก ผลคล้ายรูปไข่กลับยาว 2-3 เซนติเมตร สีน้ำตาลคล้ำ ผิวค่อนข้างขรุขระ เมล็ดงอกได้ในขณะที่ผลยังติดอยู่กับต้น ลำต้นใต้ใบเลี้ยงรูปทรงกระบอก เรียงโค้งเล็กน้อย ยาว 30-40 เซนติเมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-1.2 เซนติเมตร มีขนาดโตขึ้นที่ส่วนปลาย ผิวเป็นมัน สีเขียวหรือเขียวอมม่วง ค่อนข้างเรียบหรือมีตุ่มขรุขระกระจัดกระจาย
  

• เปลือกต้น  รสฝาดเค็ม ห้ามโลหิต สมานแผล แก้ท้องร่วง แก้บิด แก้อติสาร(ลงแดง)  แก้อาเจียน ชะล้างบาดแผลเรื้อรัง