ชื่อสมุนไพร : มะกาเครือ
ชื่ออื่นๆ : หัสคุณผี, สะไอ, สะไอเครือ, หัสอัยเครือ, ไอหน่วย
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Bridelia stipularis (L.) Blume
ชื่อวงศ์ : EUPHORBIACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นมะกาเครือ เป็นไม้ต้น สูงได้ถึง 8 เมตร หรือเป็นไม้พุ่มรอเลื้อย
- ใบมะกาเครือ เดี่ยว เรียงสลับ รูปรีกว้าง 1.3-11 เซนติเมตร ยาว 3-17 เซนติเมตร โคนใบกลมมน ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบหรือหยักมน หลังใบมีขนยาวห่างๆ
- ดอกมะกาเครือ ออกเป็นช่อกระจุก ตามกิ่งที่ไม่มีใบ สีเขียวอมเหลืองหรือครีม กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปสามเหลี่ยม ยาว 4-5 มิลลิเมตร กลีบดอก 5 กลีบ โคนเสอบแคบหรือเป็นรูปช้อน ปลายกลม เกสรเพศผู้ 5 อัน ยอดเกสรเพศเมียจักเป็น 2 แฉก
- ผลมะกาเครือ ทรงรีหรือค่อนข้างกลม สีดำหรือดำอมแดง ยาว 7-12 มิลลิเมตร เมล็ด รูปไข่ สีน้ำตาลแดง ยาว 2-3.5 มิลลิเมตร
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ใบ, ผล, เถา, ราก
สรรพคุณ มะกาเครือ :
- ใบ รสขมเฝื่อน ตำกับเมล็ดเทียนแดง ทาแก้แผลกามโรค
- ผล รสขมเฝื่อน ทาแก้พิษต่อแตนต่อย
- เถา รสขมเฝื่อนฝาดเย็น ต้มดื่มฟอกโลหิต แก้บิดปวดเบ่ง แก้พยาธิ ขับเสมหะ ขับและฟอกระดู
- ราก รสขมเฝื่อน รับประทานแก้อ่อนเพลีย แก้สูญเสียความร้อนจากตัว ขับระดู