ชื่อสมุนไพร : มะนาวเทศ
ชื่อสามัญ : Myrtle lime, Limeberry
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Triphasia trifolia (Burm.f.) P.Wilson
ชื่อวงศ์ : RUTACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นมะนาวเทศ เป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดกลางประเภทพุ่ม สูงประมาณ 1.5-4.5 เมตร ลำต้นมีสีเทาอมเหลือง ตามกิ่งก้านมีหนามแหลมเป็นคู่ยาว 1-2 เซนติเมตร
- ใบมะนาวเทศ เป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ มีใบย่อย 3 ใบเรียงสลับ ใบคู่เล็กรูปหัวใจ แต่ปลายใบหยักเว้า ใบเดี่ยวมีรูปแบบเดียวกันแต่มีขนาดใหญ่กว่า ทั้งใบคู่และใบเดี่ยวสอบเข้า ขอบใบหยักมนๆ มีต่อมน้ำมันทั่วไป มีกลิ่นหอม หลังใบเกลี้ยงเป็นมันเขียวเข้ม ท้องใบเกลี้ยงสีจางกว่า
- ดอกมะนาวเทศ เป็นดอกเดี่ยวขนาดเล็ก สีขาว มีกลิ่นหอม ดอกยาว 1 เซนติเมตร บานเต็มที่กว้าง 0.7-1 เซนติเมตร ดอกออกตามซอกใบ
- ผลมะนาวเทศ มีลักษณะกลมเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร สีเขียวแก่ เมื่อสุกมีสีแดงรับประทานได้
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ใบ, ผล, ราก, เปลือก
สรรพคุณ มะนาวเทศ :
- ผล เป็นยาระบายอ่อนๆ แก้ช้ำในขับถ่ายโลหิตเสียให้ตก สร้างเสริมภูมิต้านโรคระบบทางเดินหายใจ รักษาโรคในทรวงอก บรรเทาอาการไอ แก้เจ็บคอ ละลายเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ ป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน ช่วยขับเหงื่อ ช่วยขับปัสสาวะ บำรุงสมอง บำรุงสายตา รักษาแผลกระเพาะอาหาร ลดน้ำตาลในเลือด แปรรูปเป็นแยมน้ำมะนาวเทศ สามารถฆ่าเชื้อโรคที่ทำให้เจ็บคอ
- ใบ แก้ปวดท้อง แก้จุกเสียด แก้ท้องเสีย รักษาโรคผิวหนัง
- เปลือก ใช้ล้างแผล
- ราก แก้ไข้ แก้ร้อนใน ถอนพิษผิดสำแดง