ชื่อสมุนไพร : ชบา
ชื่ออื่น ๆ
: ดอกใหม่, ใหม่แดง, ใหม่(เหนือ), ชุมบา, ชบาขาว, ชุมมา(ปัตตานี), บา, ชะมา(ใต้)
ชื่อสามัญ : Shoe Flower, Hibiscus, Chinese rose
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Hibiscus rosa-sinensis Linn.
วงศ์ : MALVACEAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :

  • ต้นชบา เป็นพรรณไม้พุ่มขนาดย่อม อยู่ในจำพวกพู่ระหง ลำต้นนั้นมีความสูงประมาณ 6-7 ฟุต หรืออาจสูงได้ถึง 12 ฟุต เป็นพรรณไม้เนื้ออ่อน ส่วนเปลือกนั้นจะเหนียวมาก
  • ใบชบา  ใบเป็นใบเดี่ยวเป็นสีเขียว ใบโตและฐานใบกว้าง ลักษณะรูปใบมน ตรงปลายใบของมันจะแหลม ริมใบจะเป็นจักใหญ่คล้ายกับฟันเลื่อย เมื่อเราเด็ดมาขยี้จะมีเมือกเหนียว ๆ ใบมีความยาวประมาณ 6 ซม. และกว้างประมาณ 5-7 ซม.
  • ดอกชบา  ดอกจะออกเดี่ยว ๆ อยู่ระหว่างใบ และมีกลีบอยู่ 5 กลีบ ดอกนั้นจะมีอยู่หลายสีคือ สีแดง สีขาว และสีเหลือง ตรงปลายดอกจะมนและกลม
  • เกสรชบา จะมีก้านเกสรยาว และจะยื่นออกมาพ้นจากกลางดอก จะมีเกสรตัวผู้เป็นสีเหลืองเกาะอู่หนาแน่นบนท่อเกสร ส่วนเกสรตัวเมียนั้นจะอยู่ตอนปลายสุดของก้านดอก

ส่วนที่ใช้เป็นยา : ราก, ใบ, เปลือกต้น, ดอก

สรรพคุณ ชบา :

  • รากสด รสร้อนเล็กน้อย ตำพอกแก้พิษฝี ฟกบวม รับประทานขับน้ำย่อยอาหาร เจริญอาหาร
  • ใบ รักษาแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก ช่วยบำรุงผมให้ดกดำเงางาม ใช้พอกคางทูม เอามาทาตามผิวหนังจะทำให้ผิวหนังนั้นชุ่มชื้น (emollient) และเป็นยาระบาย
  • เปลือกต้น รักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรา
  • ดอก ช่วยดับร้อนในร่างกาย แก้กระหาย และช่วยแก้ไข้ แก้ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ มีระดูขาว บำรุงประจำเดือน
ใบชบา ใบประมาณ 5-10 ใบ นำใบมาล้างให้สะอาด แล้วตำรวมกับใบพุดตาน จำนวนเท่า ๆ กัน ใช้พอกคางทูม วันละ 2 เวลา เช้า-เย็น หรือจะใช้ใบชบา และใบพุดตานผสมกับ น้ำผึ้งแล้วเคี่ยวให้ขึ้น ใช้ทาตามบริเวณที่เป็นคางทูมก็ได้ ในใบนั้นจะมีสารที่เป็นเมือกเช่นเดียวกับราก ถ้าเอามาทาตามผิวหนังจะทำให้ผิวหนังนั้นชุ่มชื้น (emollient) และเป็นยาระบายThe Description
ดอกชบา ใช้ปริมาณพอควร ชงกับน้ำ ใช้ดื่มเพื่อลดอาการไข้ ทำให้ผิวหนังชุ่มชื้น ดอกแดง นำมาแกงเลียงกินเพื่อบำรุงน้ำนม ถ้าไม่มีดอกก็ใช้ใบอ่อนแทนก็ได้ นอกจากนี้แล้วดอกชบา ยังทำให้เป็นหมันได้The Description
รากสดชบา ใช้ประมาณ 1 กำมือ นำมาโขลกให้ละเอียด พอกรักษาพิษฝี และอาการฟกบวม หรือใช้ต้มกับน้ำกิน เพื่อขับน้ำย่อยอาหาร เป็นยาเจริญอาหาร ในรากชบานั้นจะมีสารที่เป็นเมือก (mucilage) อยู่ ใช้ Althea แทนรากได้ จะทำให้ชุ่มชื้นThe Description
หญิงชาวจีนใช้กลีบชบามาย้อมผมและคิ้วให้เป็นสีดำ นอกจากนี้ยังใช้น้ำคั้นจากกลีบชบา ดอกชบาผสมกับน้ำมันโอลีฟ (Olive Oil) ในอัตราส่วนที่เท่ากัน แล้วนำไปเคี่ยวให้น้ำระเหยจนหมด ใช้ทาที่ศีรษะเป็นยาบำรุงผม
ทางเชียงใหม่ใช้ดอกชบาเป็นอาหาร และใช้รากชบาต้มเป็นยาขับระดูเสีย ส่วนจีนและญวนใช้เปลือกต้นชบาเป็นยาขับระดูThe Description
Previous articleชมพู่น้ำดอกไม้
Next articleชงโค