ข้าว

ข้าว

ชื่ออื่น ๆ : ข้าว, ข้าวเจ้า, ข้าวเนียว (ภาคกลาง), ข้าวนึ่ง (ภาคเหนือ), ข้าวเหนียวปั้ว, ข้าวคอแร้ง (อ่างทอง), ข้าวไข่แมงดา, บือถู่ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน), ตั่วบี่, แกบี้ (จีน)
ชื่อสามัญ : Rice Plant
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Oryza sativa Linn.
วงศ์ : GRAMINEAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :

  • ข้าว เป็นพรรณไม้จำพวกหญ้าล้มลุก เป็นพรรณไม้น้ำลำต้นนั้นภายในจะกลวงและเป็นข้อมีความสูงประมาณ 1-1.5 เมตร ส่วนมากจะขึ้นในโคลนที่เป็นดินเหนียว


  • ใบข้าว ลักษณะของมันบางแคบและยาวประมาณ 30-60 ซม. กว้างประมาณ 0.6-2.5 ซม. เส้นใบกลางนั้นเราจะเห็นได้ชัดตรงปลายใบแหลมและโคนใบที่หุ้มรอบลำต้นนั้นยาวประมาณ 0.8-2.5 ซม. ส่วนผิวใบและขอบใบนั้นจะมีขนสั้น ๆ ทั้ง 2 ด้าน


  • ดอกข้าว จะออกเป็นช่อดอรวม ซึ่งเรียกว่ารวงข้าว ดอกกลมรียาวประมาณ 6-8 ซม. ดอกที่ไม่ติดผลนั้นมันจะฝ่อและลีบเป็นหนามแหลม ส่วนดอกย่อยจะมีเกสรตัวผู้อยู่ 6 อันและอับเรณูยาวราว 2 มม. ก้านเกสรตัวเมียมีอีก 2 อัน ลักษณะนั้นคล้ายนก ช่อด้านถ้าแก่จัดจะงอลง


  • เมล็ดข้าว (ผล) เป็นรูปไข่ปลายแหลมมีเส้นผ่านศูนย์กลางราว 2-3 มม. ยาวประมาณ 0.6-1.5 ซม. เมื่อยังอ่อนจะมีสีเขียวถ้าสุกเต็มที่มีสีเหลืองทอง เป็นพรรณไม้ที่ขึ้นในเมืองร้อน


สรรพคุณ ข้าว :

  • ข้าว เป็นอาหารหลักของคนตะวันออก นำมาต้มหรือคั่วกินใช้ประมาณ 30-60 กรัม มัรสชุ่ม ให้พลังงาน บำรุงกาย กระเพาะอาหารและลำไส้ ใช้แก้ท้องร่วง บิด
  • ข้าวเหนียว ใช้ต้มกิน บดเป็นผงหรือทำรูปให้เป็นเม็ดกินจะบดเป็นผงผสมใช้ทาภายนอกรักษาเหงื่อออกมากผิดปรกติและอาการท้องร่วงหรือบิด ให้พลังงาน บำรุงร่างกาย
  • รากข้าวเหนียว นำไปต้มน้ำกินใช้แห้งประมาณ 30-60 กรัม มีรสชุ่ม ช่วยกระตุ้นน้ำลายและละลายเสมหะ บำรุงกระเพาะอาหาร แก้เหงื่อออกมาก
  • ข้าวที่ราลง (ข้าวดอกกระถิน) ใช้นักษาม้าที่เจ็นคอเปนอัมพาต เอาข้าวที่ราลงเผาให้เป็น ถ่านแล้วบดเป็นผง ใช้ผสมกับเหล้าให้ม้ากิน เป็นข้าวที่มีพิษ ถ้ากินมากอาจตายได้
  • ต้นอ่อนข้าวเหนียว นำไปต้มน้ำกินใช้แห้งประมาณ 10-30 กรัม ทำให้ย่อยอาหาร ช่วยหล่อลื่นลำไส้และช่วยลดเสมหะ บรรเทาอาการไอที่ไม่รู้สาเหตุ
  • น้ำข้าว ใช้กินได้ตอนอุ่น ๆ พอสมควร มีรสชุ่ม บรรเทาอาการร้อนและกระหายน้ำ หรืออาเจียนเป็นเลือด ตาแดง เลือดกำเดาออกง่าย ไม่มีพิษ สามารถขับปัสสาวะได้
  • น้ำซาวข้าว กินได้พอสมควรหรือผสมน้ำอุ่นกิน มีรสชุ่มเย็น บรรเทาอาการร้อนแลกระวนกระวานหรือกระหายน้ำ รักษาอหิวาตกโรค อาหารที่ไม่ย่อยและแก้พิษได้ โดยการกินน้ำซาวข้าว 1 แก้ว และป็นน้ำซาวข้าวที่ไม่เป็นพิษ
  • รำข้าว อุดมไปด้วยวิตามินบี สามารถนำมาต้มกินได้พอสมควรอาจจะทำเป็นเม็ดหรือนำมาบดเป็นผงกิน รสชุ่มมีกลิ่นฉุนใช้บำบัดโรคเหน็บชาหรือสะอึกและช่วยหล่อลื่นลำไส้ จะช่วยย่อยและเจริญอาหารเป็นรำข้าวที่ไม่มีพิษ
  • ข้าวงอก (rice malt) ใช้เป็นยาช่วยย่อยอาหารเพราะในข้าวงอกมีน้ำย่อยแป้ง ใช้แห้ง 10-15 กรัม นำไปต้มกิน
  • แป้งข้าวเจ้า นำไปใช้พอกเพื่อบรรเทาอาการอักเสบในไฟลามทุ่ง (erysipelas) และผิวหนังน้ำร้อนลวกกริผื่นแสบร้อนที่ผิวหนัง ผดผื่นคันเล็ก ๆ น้อย ๆ ความชุ่มชื่นและอ่อนนุ่มของข้าวช่วยลดการระคายเคืองด้วย
  • ฟาง นำไปต้มกินหรือเผาให้เป็นเถ้าใช้ละลายน้ำถิ้งไว้ให้ตกตะกอนแล้วรินเอาน้ำมาใช้ ใช้เฉพาะภายนอต้มน้ำชะล้าง มีรสชุ่ม สามารถขับลมและทำให้เรอ รักษาอาการท้องอืดแน่นปวดท้อง ท้องร่วง กระหานน้ำ ริสีดวงทวาร ดีซ่าน และแผลที่เกิดจากไฟหรือน้ำร้อนลวก

ข้อมูลเพิ่มเติม :

ข้าว มีหลากหลายชนิดมากมาย อุดมไปด้วยวิตามิน เกลือแร่ และแร่ธาตุ ช่วยป้องกันโรคต่าง ๆ อีกทั้งยังมีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ อย่างข้าวหอมนิล มีโปรตีนเป็น 2 เท่าของข้าวหอมมะลิ ประกอบไปด้วยแร่ธาตุ เหล็ก สังกะสี ทองแดง โปรแทสเซียม และวิตามินซีหลายชนิด หรือข้าวสีเหลืองจะมีสารลูทีนซึ่งเป็นสารอาหารเพื่อสุขภาพดวงตา ป้องกันการเกิดตาต้อกระจกได้ เป็นต้น

โดยทั่วไปเรามักทานข้าวเจ้าและข้าวเหนียวเป็นหลัก แต่จริง ๆ แล้ว ข้าวมีสีหลากหลายถึง 5 สีด้วยกัน เพราะความแตกต่างทางสายพันธุ์ และกระบวนการขัดสีที่ให้สีแตกต่างกัน มาดูประโยชน์ของ ข้าว แต่ละสี แต่ละชนิดกัน

  • ข้าวสีแดง หรือ ข้าวมะลิแดง เม็ดเรียว มีสีแดงหรือสีน้ำตาลเข้ม เป็นพันธุ์ข้าวสายพันธุ์มันปู ช่วยป้องกันโรคปากนกกระจอก โรคเหน็บชา ลดการเป็นตะคริว และยังช่วยเสริมสร้างเม็ดเลือด ป้องกันโรคท้องผูกได้อีกด้วย
  • ข้าวสีนิล หรือ ข้าวหอมนิล ข้าวจะออกเป็นสีดำหรือน้ำตาลเข้ม มีกลิ่นหอม และ อร่อย อุดมไปด้วยวิตามิน A B E และยังมีธาตุเหล็ก สังกะสี แคลเซียม รวมถึงเส้นใยอาหาร ช่วยเรื่องระบบขับถ่าย ลดปัญหามะเร็งลำไส้ อีกทั้งยังช่วยให้ผมนุ่มและดกดำ
  • ข้าวสีเหลืองเข้ม หรือ น้ำตาลอ่อน อย่างเช่น ข้าวกล้อง หรือ ข้าวหอมมะลิกล้อง มีคุณค่าทางอาหารสูงมาก ช่วยเสริมสร้างสุขภาพเพราะมีสารกาบา ช่วยป้องกันโรคเหน็บชา ปากนกกระจอก โลหิตจาง อาการปวดข้อ ช่วยควบคุมน้ำหนักได้เนื่องจากทานแล้วอิ่มไว นอกจากนี้ยังหาซื้อง่าย และอร่อยอีกด้วย
  • ข้าวเจ้าสีม่วง หรือ ข้าวไรซ์เบอรี่ เม็ดเรียวยาว มีกลิ่นหอมแม้ยังไม่ได้หุงด้วยซ้ำ รสชาติอร่อย มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคร้ายแรง เช่น มะเร็ง เบาหวาน หัวใจ และหลอดเลือด อีกทั้งยังช่วยบำรุงร่างกายและเสริมสร้างคอลลาเจนในผิว ลดริ้วรอย ชะลอความแก่
  • ข้าวหอมมะลีสีชมพู เป็นข้าวมันปู มีกลิ่นหอมน่ารับประทาน สารอาหารได้จากวิตามินจากจมูกข้าว ป้องกันโรคปากนกกระจอก ช่วยเรื่องอาการอ่อนเพลีย กล้ามเนื้ออ่อนแรง บำรุงสมอง โรคโลหิตจาง ผิวพรรณมีน้ำมีนวลเพราะมีวิตามิน E เป็นส่วนประกอบ

ข้าวบางสายพันธุ์ที่มีสีเข้มออกแดงชัดเจนหรือค่อนไปทางดำ มีคุณค่าทางอาหารและยามากกว่าข้าวขาว เพราะพบว่าทั้งสีดำ สีแดง สีม่วงเหล่านี้มีคุณสมบัติในการต้านอนุมูลอิสระ ช่วยในการหมุนเวียนของกระแสโลหิต และชะลอความเสื่อมของร่างกาย

นอกจากข้าวขาวที่รับประทานอยู่เป็นประจำแล้ว ลองเลือกข้าวสีต่าง ๆ มาทานดู นอกจากหาซื้อไม่ยากแล้ว ช่วยดูแลเรื่องสุขภาพ ป้องกันโรคต่าง ๆ และยังควบคุมน้ำหนักได้ดีอีกด้วย

Scroll to top