ก้นจ้ำ

• ต้นก้นจ้ำ เป็นพรรณไม้ล้มลุก ที่มีลำต้นสูงประมาณ 0.5-2 เมตร ลำต้นมีลักษณะเป็นเหลี่ยม บริเวณลำต้น กิ่ง ก้านสาขา มีขนขึ้นประปราย
  
• ใบก้นจ้ำ ออกเป็นช่อยอดเดี่ยว ซึ่งจะออกตรงข้ามกัน ช่อยาวราว 5-14 เซนติเมตร ใบย่อยมีลักษณะเป็นรูปไข่ โคนใบสอบเข้าหากัน ปลายใบแหลมเรียว ริมขอบใบยักย่อยคล้ายฟันปลาหลัง และใต้ท้องใบมีขนประปราย หรืออาจเกลี้ยง ก้านใบจะยาวประมาณ 1.5 เซนติเมตร
• ดอกก้นจ้ำ ออกเป็นดอกเดี่ยว ลักษณะของดอก มีสีเหลือง ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 7-10 มิลลิเมตร ปลายกลีบดอกค่อนข้างแหลม หรือเป็นฝอย กลีบดอกยาวประมาณ 5 มิลลิเมตร เป็นรูปท่อ ดอกวงในเป็นดอกสมบูรณ์เพศ
  
• ผลก้นจ้ำ มีลักษณะยาว แคบ ยาวประมาณ 9-19 มิลลิเมตร ปลายผลมีระยางค์อยู่ 2-5 อันยาวประมาณ 3-4 มิลลิเมตร ผิวนอกขนจะมีผลสั้น ๆ ออก

• ใบ รสเย็นจืด ใช้ใบสด นำมาตำให้ละเอียดแล้วคั้นเอาน้ำมาใช้ ล้างตา แก้โรคตามัว หรือใช้ตำพอกแผลสด แผลน้ำร้อนลวก หรือแผลไฟไหม้
• ทั้งต้น รสขมเฝื่อน ต้มดื่มแก้หวัด แก้ปวดท้อง ตำกับสุราทาแก้งูสวัด
  ตำกับน้ำตาลทรายแดง พอกรักษาโรคผิวหนัง ฝีพุพอง บวม
  ต้มเอาน้ำ ทาแก้ฝีที่หน้าแข้ง
  ผสมสมุนไพรอื่นต้มน้ำดื่ม แก้ไอมีน้ำมูกข้น
  ผสมกับรากสาบเสือ รากปืนนกไส้ ทั้งต้นผักปลาบ รากมะเหลี่ยมหิน ต้มน้ำดื่ม แก้ไอมีน้ำมูกข้น
  ผสมกับสมุนไพรอื่น ต้มน้ำดื่มแก้หวัด คัดจมูก หรืออาบแก้ไข้