กระทืบยอด

• ต้นกระทืบยอดจัดเป็นพรรณไม้ล้มลุกฤดูเดียว ลำต้นมีขนาดเล็กตั้งตรง ไม่แตกกิ่งก้าน ลักษณะของลำต้นกลมเป็นปล้องข้อ เปลือกต้นเป็นสีแดงเรื่อ ๆ หรือสีน้ำตาลแดง มีขนละเอียด ลำต้นมีความสูงได้ประมาณ 10-20 เซนติเมตร ขยายพันธุ์ด้วยการใช้เมล็ด เป็นพรรณไม้ที่พบขึ้นตามป่าดงดิบเขา ป่าเบญจพรรณ และบริเวณที่ชื้นแฉะทั่วไป มีมากตามชายเขาในภาคเหนือและภาคกลาง
  

  

• ใบกระทืบยอด ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกเรียงสลับเวียนรอบต้น เป็นกระจุกที่ปลายยอด ก้านใบแผ่แบนรวมกันอยู่บนยอด เหมือนกับร่มที่กาง ใบย่อยมีประมาณ 8-12 คู่ ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปคล้ายโล่ รูปขอบขนาน หรือรูปไข่กลับ
• ดอกกระทืบยอด ออกดอกเป็นช่อกระจุกบริเวณยอดของลำต้น มีก้านยาวประมาณ 3-10 เซนติเมตร แต่ละช่อจะมีดอกย่อยเป็นกลุ่ม ๆ ดอกย่อยมีขนาดเล็กเป็นสีเหลืองสด กลีบดอกเชื่อมติดกันที่โคนเป็นหลอดสีเขียวอ่อน ส่วนกลีบดอกเป็นสีเหลืองมีขีดสีแดงตามยาว
  
• ผลกระทืบยอด ผลเป็นผลแห้งแตกได้ ลักษณะของผลเป็นรูปกระสวย มีสีเขียวอ่อน
  

• ลำต้น เป็นยาแก้ดับพิษร้อนภายใน แก้ปัสสาวะพิการ แก้ไข้ แก้กาฬ แก้สะอึก ใช้ถอนพิษเบื่อเมา
  วิธีใช้โดย การนำมาต้มเอาน้ำดื่ม
• ใบ ใช้เป็นยาแก้กาฬภายใน เป็นยาพอกรักษาแผลสด แผลเรื้อรัง แก้ฟกช้ำ เป็นยาขับเสมหะ แก้กาฬภายใน
  พอกรักษาโรคผิวหนัง ผื่นคัน แก้พิษแมงป่อง
• ทั้งต้น เป็นยาแก้เบาหวาน ยาแก้หอบหืด ขับระดูสตรี
• ราก เป็นยาขับปัสสาวะ แก้นิ่ว ขับนิ่ว ละลายนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ แก้ปัสสาวะเป็นเลือด
• เมล็ด เป็นยารักษาแผลสด แก้ฝี เร่งฝีให้แตกเร็ว