ชื่อสมุนไพร : กระดูกไก่ขาว
ชื่ออื่น ๆ : กระดูกขาว, ปีกไก่ขาว (อีสาน)
ชื่อสามัญ : Willow-leaved justicia
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Justicia gendarussa Linn.
ชื่อวงศ์ : ACANTHACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นกระดูกไก่ขาว เป็นพรรณไม้ที่มีลำต้นเป็นพุ่ม ขนาดย่อม ลำต้นสูงประมาณ 3-4 ฟุต โตประมาณเท่านิ้วหัวแม่มือ ลำต้นและใบมีสีเขียว
- ใบกระดูกไก่ขาว ใบดกออกเป็นพุ่มลักษณะของใบ ปลายใบแหลมเรียว โคนใบสอบเล็ก ส่วนกลางใบกว้าง ริมขอบใบเรียบไม่มีหยัก
- ดอกกระดูกไก่ขาว ออกเป็นช่อ ดอกมีขนาดเล็กสีขาว
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ใบสด
สรรพคุณ กระดูกไก่ขาว :
- ใบสด รสเอียน บรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ เคล็ดขัดยอก กระดูกร้าวหรือกระดูกหัก
ใช้ตำผสมสุรา คั้นเอาน้ำดื่ม เอากากพอกแผล แก้พิษงู หรือแมลงสัตว์กัดต่อย แก้ร้อนใน ขับพิษภายใน ในอินเดียจะใช้ใบเป็นยารักษาโรคไขข้ออักเสบเรื้อรัง
วิธีใช้
1. นำใบสดนำมาตำให้ละเอียด ผสมกับเหล้าแล้วบีบเอาน้ำมาดื่ม แก้ปวด เคล็ดขัดยอก หรืออาจ
2. นำใบสดตำละเอียด ใช้กากพอกแผล เป็นยาแก้พิษงูหรือแมลงสัตว์กัดต่อย
การใช้ในประเทศต่างๆ
- ศรีลังกา จะใช้ใบของสมุนไพรชนิดนี้เป็นยา แก้ปวด เพื่อรักษาอัมพาตครึ่งซีก โรคไขข้ออักเสบ ปวดศีรษะ และปวดหู
- อินเดีย จะใช้ใบเป็นยา รักษาโรคไขข้ออักเสบเรื้อรัง อาการปวดศีรษะ แก้ไอ และหลอดลมอักเสบ
- เวสต์อินดีส จะใช้ยาต้มจากสมุนไพรชนิดนี้นำมาอาบเพื่อรักษา โรคริดสีดวงทวาร และมีไข้ (ไม่ระบุส่วนที่ใช้)
- บราซิล จะใช้ใบสมุนไพรนี้ในการรักษา อาการปวดไข้ แก้ไข้ (ไม่ระบุส่วนที่ใช้) ใบใช้ต้มกับน้ำดื่มหรือใช้ใบสดกินเป็นประจำ จะมีสรรพคุณเป็น ยาแก้พิษมึนเมา และโรคอาหารเป็นพิษ ใบสดใช้เป็นบรรเทาอาการ ปวดกล้ามเนื้อ เคล็ดขัดยอก กระดูกร้าว หรือกระดูกหัก
แหล่งข้อมูลอ้างอิง :
- วุฒิ วุฒิธรรมเวช. 2540. สารานุกรมสมุนไพร. โอเดียนสโตร์:กรุงเทพมหานคร.
- วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม. 2539. พจนานุกรม สมุนไพรไทย. พิมพ์ครั้งที่ 4 .ประชุมทองการพิมพ์: กรุงเทพมหานคร.
- เต็ม สมิตินันทน์. 2544. ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2 (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม) .กรุงเทพฯ สำนักวิชาการป่าไม้ กรมป่าไม้.
