ชื่อสมุนไพร : กระชายดำ
ชื่ออื่น ๆ : ขิงทราย(มหาสารคาม), ว่านกั้นบัง, ว่านกำบัง, ว่านกำบังภัย, ว่านพญานกยูง, ว่านจังงัง, กะแอน, ระแอน(ภาคเหนือ)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Kaempferia parviflora Wall. ex Baker
ชื่อวงศ์ : ZINGLBERACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นกระชายดำ เป็นไม้ล้มลุก อายุหลายปี มีเหง้าใต้ดิน สีม่วงดำ
- ใบกระชายดำ ใบเดี่ยว ออกเรียงสลับแทงออกจากใต้ดิน รูปไข่หรือรูปรี ปลายใบแหลม โคนใบเบี้ยวหรือเว้าเล็กน้อย ขอบใบเรียบและเป็นคลื่น หลังใบเรียบ ท้องใบเรียบสีม่วงแดง ก้านใบยาวสีม่วงแดง
- ดอกกระชายดำ ออกเป็นช่อแทรกที่โคนกาบใบ ก้านช่อยาว 5-6 เซนติเมตร กลีบดอกส่วนโคนเชื่อมเป็น
ส่วนที่ใช้เป็นยา : รากเหง้า หรือหัวที่อยู่ในดิน
สรรพคุณ กระชายดำ :
- เหง้าใต้ดิน ใช้บำรุงกำลัง แก้ปวดเมื่อยและอาการเหนื่อยล้า และเพิ่มสมรรถภาพทางเพศ ขับลม เป็นยาอายุวัฒนะ (เชื่อว่าช่วยบำรุงสมรรถภาพทางเพศชาย) แก้จุกเสียด แก้ปวดท้อง หรือโขลกกับเหล้าขาวคั้นน้ำดื่ม แก้โรคมดลูกพิการ มดลูกหย่อน ใช้กวาดคอเด็ก แก้โรคตานซางในเด็ก หรือต้มดื่มแก้โรคตา และแก้ป่วงทุกชนิด
