ชื่อสมุนไพร : ผักกาดขาว
ชื่ออื่นๆ : ผักกาดขาวปลี, แปะฉ่าย, แปะฉ่ายลุ้ย
ชื่อสามัญ : Chinese White Cabbage,Napa Cabbage,Nappa Cabbage
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Brassica pekinensis
ชื่อวงศ์ : Brassicaceae
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก มีอายุสั้นฤดูเดียว ลำต้นเดี่ยวตั้งตรง มีลักษณะกลมๆ จะมีก้านใบหนาและยาวอวบน้ำหุ้มอยู่ ออกเรียงสลับโดยรอบๆ ปกคลุมที่ลำต้น จะห่อปลีหรือไม่ห่อปลี ตามสายพันธุ์ มีสีเขียวอ่อน
- ใบผักกาดขาว เป็นใบเลี้ยงเดี่ยว ใบแตกออกอยู่โคนต้น ออกเรียงสลับรอบๆ ใบอยู่ด้านนอกใหญ่กว่าใบข้าง
ในเล็กกว่า มีลักษณะทรงกลมรี โคนใบกว้างใหญ่กว่า ผิวใบบางเป็นมัน เห็นเส้นใบชัดเจน ขอบใบหยัก ใบมีสีเขียวอ่อน เขียวปนเหลือง หรือสีเขียวแก่ มีก้านใบใหญ่ เป็นกาบหนาและยาวอวบน้ำ มีสีขาวนวล รสชาติหวานกรอบ
- ราก เป็นระบบรากแก้ว มีลักษณะอวบกลมๆ แทงลึกลงในดิน มีรากฝอยและรากแขนงเล็กๆ ออกรอบๆบริเวณลำต้น มีสีน้ำตาล
- ดอก ออกเป็นช่อ ก้านช่อดอกใหญ่ยาว มีแขนงก้านย่อยมาก แบบเชิงหลั่น มีดอกย่อยออกโคนไปที่ปลายยอด ดอกมีลักษณะเล็กๆ กลีบดอกมีสีเหลือง กลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน
- ผล มีผลเป็นฝัก มีลักษณะทรงกลมเรียวยาว มีปลายเป็นจงอยยาว ฝักดิบมีสีเขียว ฝักแก่มีสีน้ำตาล เมื่อฝักแก่จัดจะแตกออก
- เมล็ด เมื่อฝักแก่จัดผลจะแตกออก มีเมล็ดจำนวนมาก เรียงอยู่ในฝัก มีลักษณะแบนยาวรี มีขนาดเล็กๆ มีเปลือกหุ้มเมล็ดบาง มีสีน้ำตาล
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ราก, ต้น
สรรพคุณ ผักกาดขาว :
- ราก แก้หวัด แก้ไอ แก้เมาค้าง แก้ท้องผูก ใช้รากผักกาดขาว 1 กำมือ ต้มน้ำดื่ม
- ต้น แก้พิษจากรับประทานมันสำปะหลังดิบ
- ต้น ต้มน้ำดื่ม ผิวหนังอักเสบ จากการแพ้ ใช้ผักกาดขาวสด ตำพอก
ในตำรายาจีน ผักกาดขาว ช่วยระบายอุจจาระ ลดอาการอึดอัด ในผักกาดขาวยังมีน้ำเป็นส่วนประกอบอยู่มาก จึงช่วยในการย่อยอาหาร ช่วยถนอมน้ำในลำไส้ บรรเทาอาการอุจจาระแข็ง