กะตังกะติ้ว
ชื่ออื่น : กะตังกะติ้ว, คุยหนัง(ระยอง) คุยช้าง(ปราจีนบุรี)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Willughbeia edulis Roxb.
ชื่อวงศ์ : APOCYNACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ต้นกะตังกะติ้ว เป็นพรรณไม้เถาชนิดหนึ่ง มีลำเถาที่ใหญ่เล็กแข็งแรงมากและภายในเถานั้นเมื่อเด็ดดูจะมียางสีขาวไหลซึมออกมา
ใบกะตังกะติ้ว เป็นใบเดี่ยว จะออกใบเรียงกันเป็นคู่ๆ ไปตามข้อต้นลักษณะของใบ เป็นรูปมนรี ปลายใบจะแหลมและเป็นติ่ง โคนใบมนหรือแหลม ขอบใบเป็นคลื่นเล็กน้อย ใบมีสีเขียวด้านบนเป็นมัน...
ข้าวสารดอกใหญ่
ชื่ออื่น ๆ : ข้าวสาร(กลาง) เครื่อเขาหนัง(เหนือ) ขาวสารดอกใหญ่(กรุงเทพฯ) เคือคิก(สกลนคร) โอเคือ(ลาว) ไคร้เครือ(สระบุรี) เซงคุยมังอูมื่อ มังอุยเหมื่อเซงครึย(กะเหรี่ยง-ลำปาง) เมืองสาร(ชุมพร)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : raphistemma pulchellum (Roxb.) well.
วงศ์ : ASCLEPIADACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ต้นข้าวสารดอกใหญ่ เป็นพรรรไม้เถา ลำต้นนั้นจะเล้ก และเกลี้ยง และมีน้ำยางสีขาว
ใบข้าวสารดอกใหญ่ จะออกเป็นคู่ตรงข้ามกัน...
ข้าวสารเถา
ชื่ออื่น : ข้าวสารเถา, ข้าวสารดอกใหญ่, มะโอเครือ, เครือเขาหนัง, ข้าวสารดอกใหญ่(กรุงเทพฯ), ข้าวสาร (ทั่วไป); เคือคิก(สกลนคร), เซงคุยมังอูหมื่อ, มังอุยหมื่อเซงครึย(กะเหรี่ยง-ลำปาง), มะโอเครือ, เครือเขาหนัง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Raphistemma pulchellum Wall.
วงศ์ : ASCLEPIADACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ต้นข้าวสารเถา เป็นไม้เลื้อยมียางขาว
...
ขี้กาขาว
ชื่ออื่น ๆ : ขี้กาขาว, เถาขี้กา
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Trichosanthes cordata Roxb.
ชื่อวงศ์ : CUCURBITACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ขี้กาขาว เป็นพรรณไม้เถาเลื้อยตามพื้นดิน เถาจะกลมและโตขนาดเท่าก้านไม้ขีดหรือโตกว่าเล็กน้อย ตามข้อของเถาจะมีมือเกาะ
เถาและใบขี้กาขาว จะมีขนหนากลมโต ดูผิวเผินแล้วจะคล้ายฟักเขียว แต่เถาและใบจะเล็กว่าไม่กลวง
ดอกขี้กาขาว จะโตและมีสีขาวล้วน
ผลขี้กาขาว มีลักษณะกลมและโต มีผลขนาดเท่าผลมะนาว เมื่อผลสุกจะมีสีแดง
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เถา ใบสด
สรรพคุณขี้ กาขาว :
เถา ใช้ปรุงเป็นยาบำรุงถุงน้ำดี ลูกถ่ายแรงกว่าเถา บำรุงน้ำดี ล้างเสมหะ...
ขี้กาแดง
ชื่ออื่น ๆ : มะกาดิน(ศรีราชา), ขี้กาแดง, ขี้กาลาย, ขี้กาน้อย, กายิงอ
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Trichosanthes bracteata (Lam.) Voight (T.palmata Roxb.)
ชื่อวงศ์ : CUCURBITACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ขี้กาแดง เป็นพรรณไม้เถาเลื้อยพาดพันตามต้นไม้ใหญ่ ลำต้นนั้นจะเป็นสีขียวและมีขน
ใบขี้กาแดง มีลักษณะเถาและใบจะคล้ายฟักเขียว ตามข้อของเถาจะมีมือสำหรับยึดเกาะ ใบจะมีขนทั้ง 2 ด้าน
ดอกขี้กาแดง ตัวผู้และดอกตัวเมียจะมีลักษณะต่างดอกกัน ส่วนช่อดอกตัวผู้จะมีหลายดอก ช่อดอกตัวเมียจะเป็นดอกเดี่ยว และกลีบนั้นจะมีสีขาว
ผลขี้กาแดง มีลักษณะกลมโตเท่าผลส้มเขียวหวาน...
ขี้หนอนเถา
ชื่ออื่น : ขี้หนอนเถา, ถั่วแปบ , พังกระต่าย, ตี่เต่าเช่า, แกตี่เต่า
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cajanus scarabaeoides(L.)Thouars var. scarabaeoides
ชื่อวงศ์ : FABACEAE (LEGUMINOSAE–PAPILIONOIDEAE)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ขี้หนอนเถา เป็นไม้เลื้อยล้มลุก ยาวประมาณ 1 เมตร ลำต้นและกิ่งก้านมีขน
ใบขี้หนอนเถา เป็นใบประกอบแบบมีใบย่อย 3 ใบ รูปรีหรือรีเบี้ยว กว้าง 1-2.5 ซม....
เขี้ยวงู (ตึ่งเครือคำ)
ชื่ออื่น : เขี้ยวงู, ตึ่งเครือคำ, ตึ่งเครือคำตัวเมีย, เล็บลอก, เขี้ยวงา
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Strychnos viridiflora, A.W. Hill.
ชื่อวงศ์ : LOGANIACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
เป็นไม้เถา พาดพันตามต้นไม้อื่น เถามีสีออกดำๆ ตะคระเป็นปุ่มยื่นออกมาเหมือนเขี้ยวงู ดอกสีม่วง กลิ่นหอม ออกในเดือนสิงหาคม ขึ้นตามข้างลำธารในป่าดงดิบ และป่าโปร่งทั่วไป ขยายพันธ์ด้วยเมล็ด
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ใบ, ลูก,...
คดสัง
ชื่ออื่น ๆ : คดสัง, หญ้ายอดคำ (ภาคเหนือ) , ชุด , จุด (ภาคใต้), ย่านตุด, คดสัง (สุราษฎร์ธานี), เปือย(นครพนม) เบน (ขอนแก่น)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Combretum trifoliatum Vent.
วงศ์ : COMBRETACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ต้นคดสัง เป็นพรรณไม้เถา หรือพรรณไม้พุ่มเลื้อย มีความสูงประมาณ 3-5 ม. ส่วนกิ่งอ่อนจะมีขนนุ่มสี...
คนทีสอทะเล
ชื่ออื่น : คนทีสอทะเล, คนที(ประจวบคีรีขันธ์), กูนิง(มลายู – นราธิวาส)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Vitex rotundifolia L.f.
ชื่อวงศ์ : VERBENACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
คนทีสอทะเล เป็นไม้เถาเลื้อยไปตามพื้นทรายริมทะเลที่มีความสูงประมาณ 50 เซนติเมตร ลำต้นเป็นสีน้ำตาล เมื่ออายุมากจะมีสะเกดหลุดร่วงออกมา ลำต้นแตกกิ่งก้านสาขามาก กิ่งมักโค้งงอลง
ใบคนทีสอทะเล ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับถี่บริเวณปลายยอด ใบเป็นรูปรี ปลายใบและโคนใบแหลม ใบมีขนาดกว้างประมาณ 1.5-3 เซนติเมตร...
ค้อนหมาแดง,คอนตีนหมา
ชื่ออื่นๆ : ลิ้นกวาง,กระม้า,ขุนมา,ค้อนหมาขาว, ค้อนหมาแดง, คอนตีนหมา, คันทรง, ทองคันทรง,โคนมะเด็น,ซินตะโกพลี,พันทรง,ยูลง,ลิดาซาปี, ลิ้นควาย,หางกวาง,หูกลวง,ลิ้น
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ancistrocladus tectorius (Lour.) Merr.
ชื่อวงศ์ : ANCISTROCLADACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ต้นค้อนหมาแดง เป็นพรรณไม้เถาขนาดใหญ่ มักจะเลี้อยพาดพันไปตามต้นไม้อื่น ๆส่วนกิ่งก้านเล็ก ๆนั้นจะเป็นมือ มีลักษณะเป็นขอแข็ง ๆสำหรับเป็นที่ยึดเกาะ
ใบค้อนหมาแดง...